Tarix 9-sinf

14- BILET
1. Dashti Qipchoq haqida ma''lumot bering.
Dashti qipchoq, Qipchoq dashti — Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyansha g‘arbiy yon bag‘ridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar yoyilgan d 11 — 15-asrlarga oid arab va fors manbalaridagi nomi. "D.Q." atamasini Nosir Hisrav (11-asr) qo‘llagan. Bu davrda qipchoqlar Irtish daryosi sohillari g‘arbga tomon ko‘chib (1030 y.) Xorazmga qo‘shni bo‘lishgan v Qozog‘iston hududi, shuningdek, jan.-rus dashtlarini egallashgan. D. Q. aholisi sharq manbalarida — qipchoklar, rus solno-malarida — polovetslar, Vizantiya


lab


xronikalarida — kumanlar, venger manbalarida kunlar d


D


y.dan boshlab sharqiy hukmronlik qilgan. D


. D. Q. 2 qism ryosi ularning daryosidan to


rmandchilik va savdo-sotiq bilan shug‘ullangan. 16— ixshunosligida "D. Q." atamasi uning sharqiy qismi


D.
nin


14-as


Ural) ^a)


ib ket


D. Q.ning sharqiy qismida s yilnomalarida "Polovetslar


os


— Sharqiy va G‘arbiy qismdan iborat bo‘lib, Yoyi chegarasi sanalgan. G‘arbiy qism Yoyiq va ^Itil Dneprgacha bo‘lgan hududdan iborat bo‘lgan. 13-a olib, tarixda Jo‘ji ulusi nomi bilan mas


14-asr boshlarida Jo‘ji ulusi 2 qismga bo‘ Oq O‘rda tashkil topgan. D. Q. ning g‘


yeri" nomi bilan uchraydi. mamlakati", uning aholisi esa


bo‘lib, chorvachili dehqonchilik, shaha Arquq) dagi aholi esa h 18-asrlarda Movarounnah


(S


va


ili


.ni mo‘g‘ullar bosib avlatini barpo etganlar.


ridan sharqiy D. Q. "O‘zbeklar b atala boshlandi. 15-asrning 20- rxon va uning qarindosh-urug‘lari axoliyey ko‘chmanchi va yarim o‘troq


aryo va ko‘l yoqalarida yashagan aholi Botu, Saroy Berka, O‘rda Bozor, Sig‘noq,


(hoz. Qozog‘iston) ni anglatgan.
2. Doro I ning dunyo tarixidagi tutgan o ’mi haqida fikr bildiring.
Miloddan avvalgi 522- yilda shoh Doro I Qadimgi Fors davlati taxtiga chiqdi. Bu paytda bosib olingan barcha mamlakatlarda qo'zg'olonlar avj olib ketgan edi. Ammo ahamoniylar shohi Doro I ularni bostirishga erishdi. Doro I Qora dengiz bo'ylarida yashovchi skifl ar ustiga yurish qildi. Doro I ning Kichik Osiyodagi yunonlar koloniyalari va Bolqon yarimoroli sharqida joylashgan Frakiyani bo- sib olishi yunon-fors urushlari boshlanib ketishiga sabab bo’ldi. Doro I hukmronligi davrida Hindiston shimolidan O’rtayer dengiziga qadar cho’zilgan


ulkan davlat barpo etildi. Doro I butun mamlakat uchun «darik» deb nomlangan yagona oltin tangani muomalaga kiritdi. U qadimgi Fors podsholigi qarorgohi Persepol shahridan O’rtayer dengiziga qadar «shoh yo’li» degan savdo yo’lini




T emuchin( 1155-12^ qurultoyda u ulug Temuchinga Chingi

markazlashtiri sh


qurdirgan edi. Doro I qo’shinlarni qaytadan tuzdi, saltanatni «satrapliklar» deb nomlangan alohida harbiyma‘muriy o’lkalarga taqsimladi. Makedoniyalik Aleksandr mil. avv. 330-yilda Fors davlatini bosib oldi.

3. 
   “Ekspluatatsiya” atamasiga izoh bering.