Tarix-7 2017.(Uzb). indd

41-§. HINDISTÎN
Dåhli sultînligining tàshkil tîpishi. XI–XII asrlarda 
Hindistonning shimoliy hududlariga turk va afg‘on qabi-
lalarining hujumlari va joylashuvi kuchaygan. Musulmînlar 
bîsib îlgàn vilîyatlàrdà 1206-yilda pîytàõti Dåhli bo‘lgàn 
sultînlik vujudgà kålàdi. Dåhli sultonligining ilk hukmdîri 
Qutbiddin Îyboqning qo‘shini àsîsini turkiy qàbilàlàrdan 
tuzilgan suvîriylàr tàshkil qilgàn. Sulton vilîyatlàr nîibli-
gigà hàrbiylàr, qo‘shin bîshliqlàrini tàyinlàgan.
1206–1526-yillarda Dåhli sultînligi faoliyat yurit-
gan.
Hindistînni istilî qilish dàvîmidà màhàlliy mulk-
dorlàrning ma’lum qismi yakson qilinsà, boshqalàri 
yer-mulklàrini tàshlàb kåtàdilar. Yirik zàmindîrlàrning 

---

141
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
yanà bir qismi esa sultîn hokimiyatini tàn îlib, uning 
õizmàtigà o‘tàdilàr. Sultîn ulàrning ko‘màgidà mahalliy 
àhîlidàn sîliqlàr yig‘gàn, õàlqni itîàtdà tutishdà hàm zà-
mindîrlàr yordàmigà tayangàn. XII–XIII àsrlàr dàvîmidà 
Dåhli sultînligining bàrchà hu 
dudlàridà musulmînlàr 
hokimiyati uzil-kåsil o‘rnàtilàdi. Sultîn Qutbiddin Îyboq-
ning vàfîtidàn so‘ng tàõtgà Shàmsiddin Eltutmish (1211–
1236) kålàdi. Uning bîshqàruvi pàytidà Pànjîb, Sind và 
Bångàliyalar bo‘ysundirilàdi.