Tarix 6-sinf

Nefertiti – Misr malikasi

Nazariy bilimlarning dunyoga kelishi
Misrda nazariy bilimlarning dunyoga kelishi va rivoj topishi misrliklarning kun-

dalik hayoti bilan bog‘liq bo‘lgan. Ziroatchilar qachon urug‘likni yerga qadash, qay mahalda hosilni yig‘ishtirib olishni bilishi zarur edi. Bu muddatlarni misrliklar yulduzlarga qarab aniq- laganlar. Shu tariqa, astronomiya, ya’ni yul- duzlar haqidagi fan dunyoga keldi.
Yulduzlarni kuzata turib misrliklar yil da- vomiyligini 365 kun etib aniq-raso belgi- ladilar, birinchi bo‘lib taqvim tuzdilar, 365 kunni esa 30 kundan 12 oyga taqsimladi- lar, ortib qolgan 5 kunni bayram kunlari sa- nab, hisobga kiritishmadi.
Anhorlar qazilayotganda, istalgan imorat va inshootni barpo etayotganda maydon hajmini

Astronom-olim

Misrliklarning tibbiyot asboblari

«Podsho tirsagi» – o‘l- chov birligi


Qadimgi Misr
o‘lchash zarur edi, shu tariqa geometriya fani
– yer yuzasini o‘lchash ilmi dunyoga keldi. Misrliklar nafaqat oddiy arifmetik hisoblash- ni, qolaversa kasrlar, maxrajlar va murakkab hisob-kitoblarni ham bilishgan. Matematika fani ana shu asosda taraqqiy etdi.
Misrda asosiy o‘lchov birligi «tirsak» bo‘lib, u tirsakdan barmoqlar uchigacha bo‘lgan uzunlikka teng edi. Qo‘llar uzunligi turlicha bo‘lgani sababli «podsho tirsagi» degan yago- na o‘lchov joriy etilgan, u 52,5 santimetrga teng bo‘lgan. Bundan ham qisqa uzunliklarni o‘lchashda kaft yoki barmoqlardan foydalanil- gan.
Misrda vaqt 24 ta bo‘lmaga ajratilgan max- sus idishdan iborat bo‘lgan suv soatlari yor- damida o‘lchangan. Bir bo‘lmadan ikkinchisi- ga oqib o‘tadigan suvning hajmi bir soat deb hisoblangan.

_{suv soati} Tayanch konspekt
_ iyerogliflar – 750 ta – «xudolar kalomi»,
«ilohiy bitiklar»
^ papirus
^ Jak-Fransua Shampolyon (1822- yil)
 ^{Rozett bitiktoshi – qadimgi misr va qadimgi} yunon tillari
^ astronomiya → taqvim → geometriya

Savol va topshiriqlar