Tarix 6-sinf

Loydan yasalgan va olovda pishirilgan idish

Sopol idish yasash

4-§. Eneolit va bronza davri

^{Metall davrining} Neolit davrining oxirida

asosiy xususiyatlari

odamlar misdan foydala- nishga, undan mehnat qu-

Sopol idishlar

Kamon o‘qlarining uchlari



Bronzadan yasalgan to‘g‘nog‘ich va tosh munchoqlar.
Mil. avv. XVII asr
rollari yasashga o‘tishdi.
Misdan yasalgan mehnat qurollarining tosh qurollar bilan birgalikda ishlatilish davri eneolit
– mis-tosh asri deb ataladi. Bu davr mil. avv. 4 – 3- ming yillikning o‘rtalariga to‘g‘ri keladi. Metallurgiya rivoji kishilarning moddiy va ma’naviy madaniyatiga katta ta’sir ko‘rsatdi.
Mil. avv. 4-ming yillikda Qadimgi Sharqda ilk shaharlar va davlatlar vujudga kela boshladi.
O‘rta Osiyo janubida sun’iy sug‘orishga asoslangan dehqonchilik vujudga keldi, xom g‘ishtdan ko‘p xonali uylar qurila boshlandi, idishlarni pishirish uchun kulolchilik xumdon- laridan foydalanishga kirishildi.
Sopol idishlar hayvonlarning, qushlarning tasvirlari va o‘simlik naqshlari (yaproqlar, gul- lar) bilan bezatila boshlandi.
Odamlar misni eritib, qalay, qo‘rg‘oshin yoki rux bilan qo‘shib, bronza olishni o‘rganganlar. Bronza misdan ko‘ra ancha qattiqligi tufayli mil. avv. 3-ming yillik o‘rtalaridan boshlab asta-sekin mehnat qurollari, qurol-yarog‘lar va zeb-ziynatlar tayyorlashda ishlatiluvchi asosiy ashyoga aylanib qoldi.
Bronza mehnat qurollariga ega bo‘lgan odamlar endi dalalarga ancha durust ishlov berish va ekin maydonlarini kengaytirish im- konini qo‘lga kiritdi. Natijada ular ixtiyorida or- tiqcha miqdorda qishloq xo‘jalik mahsulotlari vujudga keldi. Chorvachilik asta-sekin deh- qonchilikdan ajralib chiqa boshladi.