Таҳририят: Бош муҳаррир – Т. Аҳмедов Масъул муҳаррир – А. Юлдашев

Хулоса ва таклифлар.
Ўзбекистон қимматли 
қоғозлар бозорининг замонавий холати шундан да
-
лолат берадики, инвестиция фондлари акциядорлари 
киритилган маблағдан узоқ муддатда фонд капитали
-
зацияси ҳисобига акциясининг бозор ўсишини кут
-
масдан, инфляция ва бошқа молиявий рискларни ҳи
-
собга олган ҳолда қисқа муддатда дивиденд олишдан 
манфаатдор бўлмоқдалар. Ўз навбатида, инвестиция 
фонди ҳам акциядорлик жамиятлари томонидан ўз 
акцияларига талаб даражасида дивиденд бермаётгани 
ёки умуман ажратмаётгани сабабли, мазкур фондлар 
ҳам ўз акциядорларига нафақат тўлақонли дивиденд
-
лар ажратиши, балки фаолияти натижаси сифатида 
соф фойда олиш имконияти чекланмоқда. Дунё 
тажрибасида оддий акциядорлик жамиятларидан 
фарқли равишда, инвестиция фондларида соф фойда
-
сидан дивиденд фондига ажратишнинг ягона услуби
-
яти ишлаб чиқилмаган. Инвестиция фонди соф фой
-
дасидан дивидендга қанча фоиз ажратиши ёки уларни 
янги объектларга йўналтириш тўғрисидаги қарорлар
-
ни акциядорларнинг умумий йиғилиши қабул қилади. 
Шу билан бирга, инвестиция фондларининг диви
-
денд сиёсати ишончли бошқарувчилари томонидан 
олиб борилаётган стратегик ҳаракатларга хам боғлиқ. 
Ўзбекистонда инвестиция фондлари диви
-
денд сиёсатини такомиллаштириш ва солиққа 
тортиш масалаларини оптималлаштиришда 
қуйидаги таклифлар ўринли деб ҳисоблаймиз:
1. Ўзбекистонда қимматли қоғозлар бозорининг 
ривожланиш хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда 
акциядорларга мунтазам дивиденд ажратиши ёки 
акцияларининг ликвидлигини таъминлаш мақсади
-
да, инвестиция фондлари фонд бозори савдолари
-
да қатнашиши лозим. Бу ўз навбатида инвестиция 
фондлари соф активлар қийматининг кўпайишига 
таъсир кўрсатиб, унинг жозибадорлигининг оши
-
шига ҳизмат қилади. 
2. Ҳорижий давлатларда инвесторлар бўш пул 
маблағларини инвестиция фондларининг акцияла
-
рини сотиб олишга йўналтиришдан мақсад, банк 
омонатларига қўйишдан кўра юқори даромад олиш 
имкониятининг мавжудлигидадир. Шу сабабли, 
одатий акциядорлик жамиятлари томонидан ажра
-
тилаётган дивидендлар миқдори молия бозорида 
рақобат даражасига етмагунча ёхуд акциялардан 
дивидендларнинг рақобатбардош, муқобил, барқа
-
рор ва аҳоли учун мақбул даромад топиш манбаига 
айланишидек дастурли вазифа ижроси таъминла
-
нишига эришиш муддатига қадар Ўзбекистон рези
-
денти ва норезиденти бўлган жисмоний шахслар
-
нинг акциялардан оладиган дивидендларини даро
-
мад солиғидан озод қилиш керак. 
3. Ўзбекистон қимматли қоғозлар бозори ривожла
-
ниб, одатий акциядорлик жамиятлари акциядорла
-
рига ажратиладиган дивидендлари миқдори банк 
омонатлари фоиз ставкасидан юқори бўлиб, рақо
-
бат муҳити шаклланмагунча, инвестиция фондла
-
ри соф фойдасидан капитализация учун ажратади
-
ган қисмини солиқдан озод қилиш керак. 
4. Фондлар ўз акциядорларига, «SEMURG» ИФ 
АЖ каби, маълум муддат дивиденд талаб қилмай, 
соф фойдасини капитализацияга жалб қилиш орқа
-
ли фонднинг соф активлар қийматини ошириш им
-
конияти мавжудлиги, бунда акцияларининг бозор 
қийматини ошириш, ҳамда жорий дивидендга қара
-
ганда юқори самарага эришиш мумкинлиги тўғри
-
сида маълумотлар бериб бориши керак.