Тарихий манбашунослик



Download 1,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/189
Sana24.02.2022
Hajmi1,74 Mb.
#192294
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   189
Bog'liq
tarixij manbashunoslik

4.2.1.5. “Шоҳнома” 
Абулқосим Фирдавсий(тахм. 940-1030 йй.) қаламига мансуб 
“Шоҳнома” асари уч қисм ва 65 минг байтдан иборат достон бўлиб, у 976 – 
1011 йиллар орасида ёзилган. 
Унинг биринчи қисми афсонавий бўлиб, “Авеста” материалларига 
асосланиб ёзилган ва Эрон ҳамда Турон халқларининг диний ақидалари ва 
ривоятларидан баҳс юритади. 
Асарнинг иккинчи ва учинчи қисмлари муҳим ҳисобланади. Иккинчи 
қисм қаҳрамонлик достони бўлиб, қадимги Эрон подшоҳлари ва улар 
замонида ўтган қаҳрамонлар Рустам ва Кова сиймолари талқин қилинган.
“Шоҳнома”нинг учинчи қисми тарихий достон бўлиб, унда Эрон ва 
Туроннинг зардуштийликнинг пайдо бўлишидан то араблар истилосигача 
бўлган сиёсий ҳаёти талқин этилган. 
“Шоҳнома”нинг 
қўлёзма 
нусхалари 
кўп 
мамлакатларнинг 
кутубхоналарида, шунингдек ЎзР ФА Абу Райҳон Беруний номидаги 
Шарқшунослик институтида сақланмоқда. Асарнинг тўла матни Ҳиндистон 
(1829 й.), Франция (1838-1878 йй.), Олмония (1877-1884 йй.), Эрон (1934-
1936 йй.) ва Россияда (1960-1971 йй.) чоп этилган, рус ва ўзбек тилларига 
таржима қилинган. 
“Шоҳнома” матнини тиклаш устида манбашунослик тадқиқот 
ишларини Бойсунғур Мирзо ибн Шоҳруҳ Ҳиротда олиб борган. Кўп 
тарихчилар, хусусан Муҳаммад Мирхонд ундан манба сифатида 
фойдаланган. Алишер Навоий бу асарда лоф кўплигини қайд этган.
4.2.2.2.. Қадимги ҳинд манбалари 


Саклар, массагетлар, тоҳарлар ва қадимги Қанҳа халқи, уларнинг 
ижтимоий-иқтисодий ҳаёти ҳақидаги қимматли маълумотларни ҳиндларнинг 
эпик достони “Маҳабҳарата”да ҳам учратамиз.
“Маҳабҳарата”(“Бҳарата авлодлари жангномаси”) санскрит тилида 
ёзилган бўлиб, 100 минг байтни ўз ичига олган 18 уитобдан иборат. 
Афсонавий шоҳ Бҳаратанинг икки тоифа авлодлари кавравлар ва 
нандавларнинг ўзаро адоватлари ва урушлари баён этилади. У милоддан 
аввалги Х-У111 асрларда яратилган. 
Асарда масалан, узоқ Ҳиндистонга, фикримизча савдо-сотиқ ишлари 
билан борган саклар, тоҳарлар ва қанҳалар ҳақида мана бу муҳим маълумот 
келтирилган: “Унинг (подшоҳ Юдҳиштранинг) эшиги олдида бошқа халқлар 
билан бирга саклар, тоҳарлар ва қанҳаликлар ҳам навбат кутиб турардилар. 
Пахмоқ соқол, пешоналари шоҳлар билан безатилган, қўлларида турли-туман 
совғалар, жун, рангу, ипак ва патта (оқ қайиннинг бир тури) дарахти 
толасидан, шунингдек, камёб матолардан, пахтадан тўқилган газламалар, 
майин, нафис терилар, узун ва ўткир қиличлар, шамширлар, темир найзалар, 
ҳар хил болталар, ичимликлар, хушбўй нарсаоар, турли-туман қимматбаҳо 
тошлар”
15


Download 1,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish