Тарих факультети Ўзбекистон тарихи кафедраси Ўзбекистон давлатчилиги тарихи фанидан тузилган 200 та тест

Тарих факультети Ўзбекистон тарихи кафедраси Ўзбекистон давлатчилиги тарихи фанидан тузилган 200 та тест

1.Сомонийлар давлат бошқарувида қайси типдаги амалдорларнинг мавқейи ниҳоятда катта эди?

+ҳарбий-маъмурий
- харбий-сиёсий
- харбий-диний
- маҳаллий

2.Нима учун Аҳмад ибн Исмоил 914 йилда турк ғуломлари томонидан ўлдирилади?

+давлатни идора этишда араб тилини қайта тиклагани учун
-давлат ишларига жайҳонийларни жалб этгани учун
- харбийлар маошини пасайтиргани учун
-914 йил охирида Самарқанддаги қўзҳолонни бостиргани учун

3.Сомонийлар хукмронлиги даврида бош вазир лавозимига қайси сулола вакиллари тайинланган?

+ Жайҳонийлар ва Балъамийлар
- Жайҳонийлар ва Карматийлар
- Балъамийлар ва Карматийлар
- Чағонийлар ва Карматийлар

4.Сомонийлар даврида амалдорларни давлат хизматига қабул қилишнинг қайси талаблари нотўғри кўрсатилган?

+форс тилини мукаммал билиши
-давлат тили-араб тилини мукаммал билиши
-фиқхдан, тарих ва адабиётдан хабардорлиги
- ҳисоб-китобда билимдонлиги

5.Қорахонийлардан биринчи бўлиб исломни қабул қилган ва мусулмонча

Абдулкарим деган ном олган ҳукмдорни аниқланг?
+ Хорун Буғрахон
-Фойиқ
-Абу Али Симжурий
-Хасан Буғрахон

6.Қорахонийларда Улуғ хоқон ёки улуғ хон “хоқон ул-хоқон” деган номда юритилиб, мазкур унвон араб манбаларида нима деб юритилган?

+”султон ус-салотин”
-”шаҳаншоҳ:
-”хон”
- “Будун”

7.Қайси ижтимоий қатлам қорахонийлар давлатининг таянч қатлами ҳисобланган?

+иқтадорлар
-ислом динининг пешволари
- тариқчилар
-хунарманд ва савдогарлар

8.Қачон қорахонийлар давлати шарқий ва ғарбий қисмга бўлиниб кетди?

+1041йилда
-1040 йилда
- 1045 йилда
- 1147 йилда

9.Ғазнавийлар давлат бошқарувида даргоҳ тизимида сипоғдор қандай лавозим эгаси бўлган?

+сарой хизматчиси
-олий ҳукмдор ҳужжатларига маъсул,
-яширин вазифаларни бажарувчи,
- саройдаги ўрта даражадаги амалдор, хазиначи

10.Ғазнавийлар давлат бошқарувида даргоҳ тизимида Давотдор қандай лавозим эгаси бўлган?

+олий ҳукмдор ҳужжатларига маъсул
-сарой хизматчиси
-яширин вазифаларни бажарувчи,
- саройдаги ўрта даражадаги амалдор, хазиначи)

11.Ғазнавийлар давлат бошқарувида даргоҳ тизимида пардадор қандай лавозим эгаси бўлган?

+ яширин вазифаларни бажарувчи,
-сарой хизматчиси
- олий ҳукмдор ҳужжатларига маъсул,
- саройдаги ўрта даражадаги амалдор, хазиначи

12.Ғазнавийлар давлат бошқарувида даргоҳ тизимида мартабадор қандай лавозим эгаси бўлган?

+ мартабадор-саройдаги ўрта даражадаги амалдор, хазиначи
-сарой хизматчиси
- олий ҳукмдор ҳужжатларига маъсул
- пардадор-яширин вазифаларни бажарувчи

13.Ғазнавийлар давлат бошқарувида девонлар тизимини тўғри кетма-кетлигини белгиланг?

+ вазир(бош вазир) девони, ҳарбий ишлар девони, расмий ҳужжатларни расмийлаштириш девони, молия девони, почта-хабарчи девони
- вазир(бош вазир) девони, расмий ҳужжатларни расмийлаштириш девони, ҳарбий ишлар девони, молия девони, почта-хабарчи девони
- вазир(бош вазир) девони, молия девони, расмий ҳужжатларни расмийлаштириш девони, ҳарбий ишлар девони, почта-хабарчи девони
- вазир(бош вазир) девони, молия девони, расмий ҳужжатларни расмийлаштириш девони, , почта-хабарчи девони,ҳарбий ишлар девони

14.Ғазнавийлар давлат бошқарувида вилоят бошлиғи нима деб номланган?

+волий
- амид
- раис
- шиҳна ёки қутвол

15.Ғазнавийлар давлат бошқарувида вилоят ижроия бошқарув ишлари бошлиғи нима деб номланган?

+ амид
- раис
- волий
- шиҳна ёки қутвол

16.Ғазнавийлар давлат бошқарувида солор қайси лавозим соҳиби хисобланган?

+юқори даражадаги ҳарбий лашкарбоши
-бош қўмондон
- ўрта даражадаги ҳарбий лашкарбоши
- бир неча отлиқлар бошлиғи

17.Ғазнавийлар давлат бошқарувида сарҳанг қайси лавозим соҳиби хисобланган?

+ўрта даражадаги ҳарбий лашкарбоши
-бош қўмондон
- юқори даражадаги ҳарбий лашкарбоши
- бир неча отлиқлар бошлиғи

18.Ғазнавийлар давлат бошқарувида ҳайл қайси лавозим соҳиби хисобланган?

+ бир неча отлиқлар бошлиғи
-бош қўмондон
- юқори даражадаги ҳарбий лашкарбоши
- ўрта даражадаги ҳарбий лашкарбоши

19.Салжуқийлар бошқарув тизими......

+даргоҳ ва девонга бўлинган
-сулолавий ва расмий девонларга бўлирган
-амирлик ва девонларга бўлинган
- хожиблик ва даргоғга бўлинган

20.Салжуқийлар бошқарув тизимида бош вазир алоҳида мавқега эга бўлган.Манбаларда бош вазир қандай номланган?

+ раис ур-руасо,сайид ур-руасо
-султон ул-аъзам,хос вакил
-улуғ ҳожиб,амири хорис
- раис ур-руасо, султон ул-аъзам

21.Салжуқийлар давлат бошқарувидаги девонлар сулолавий ва расмий девонларга бўлирган.Сулолавий девонлар нима билан шуғулланган?

.+олий хукмдор хонадонига тегишли бўлган мол-мулк,ер-сув,хазина кабиларнинг бошқаруви ва хисоб-китоби билан шуғулланган
-расмий хужжатлар юбориш ва ва давлат хужжатларида махфийликни таъминлаш билан шуғулланган.
-давлат кирим-чиқимларини,солиқлар,бож ва бошқа молиявий даромадларни рўйхатга олиш билан шуғулланган.
-молиявий солиқ ишларини назорат қилиш билан шуғулланган.

22.Хоразмнинг мустақил давлат сифатида шаклланиши ва ривожланиши қайси сулола даврига тўғри келади?

+Ануштегиний-Хоразмшоҳлар
-Сомонийлар
- Қорахонийлар
- Ғазнавийлар

23.Тарихий манбаларда Хоразмшоҳнинг унвони «Подшоҳ Қутбид-дунё вад-дин Абул-фатҳ Муъин Амирал-мўъминин» («Дунё ва дин қутби, ғалабалар отаси Мўминлар амири-халифанинг ёрдамчиси») деб улуғланиши Қутбиддин Муҳаммад ...............

+Салжуқийларга тобе бўлса-да, мавқеи анча баланд бўлганлигидан далолат беради
- Ғазнавийларга тобе бўлса-да, мавқеи анча баланд бўлганлигидан далолат беради
- Сомонийларга тобе бўлса-да, мавқеи анча баланд бўлганлигидан далолат беради
-Хоразмнинг мустақиллиги таъминлади

24.Кимнинг шахсий муҳрида «Исмат уд-Дунё вад-Дин Улуғ Туркон малика нисо ал-оламийн», «Дунё ва унинг покдомони, Улуғ Туркон, олам аёлларининг маликаси» деган ёзув битилган эди?

+ Туркон хотун
- Отсиз
- Аловиддин Такаш
-Эларслон

25.З.Буниёдовнинг хулосаларига кўра, хоразмшоҳ ..........ўз фуқароларига нисбатан адолатли бўлган. У бошқа султонларга нисбатан қобилиятли, йирик дипломат ва зукко лашкарбоши эди. Шу боис бўлса керакки, Хоразмшоҳ –Ануштегинлар давлатининг нисбатан кучайиши, ................ фаолиятининг маъмурий идора бошқаруви ўзининг қатъиятлиги ва тартиб интизоми билан ажралиб туради.Нуқталар ўрнида қайси хукмдор фаолияти ёритилган?

+Аловиддин Такаш
- Отсиз
-Султон Санжар
-Эларслон

26.Хоразмшоҳлар давлатида марказий бошқарув идораси «ал-мажлис ул олий ал фахри ат-тожи» деб номланган бўлиб, уни ким бошқарган?

+вазир
- саркарда
-султон
-бош ҳожиб

27.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувидаги қайси мансабдор– олий ҳукмдор шахси билан боғлиқ масалалар, маросимлар, маросимларнинг назорати билан алоқадор ишларга жавобгар бўлган?

+ Бош ҳожиб ёки улуғ ҳожиб (ҳожибул-кабир)
- Устоздор
- Амири-охур (мирохўр)
- Таштдор

28.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувидаги қайси мансабдор– сайисчи, султон отхоналари бошлиғининг лавозими. У султонга қарашли миниб юриладиган отларга эгалик қилган. Мирохўрлар ҳарбий юришларда ҳам фаол иштирок этганлар?

+ Амири-охур (мирохўр)
- Устоздор
- Бош ҳожиб ёки улуғ ҳожиб (ҳожибул-кабир)
- Таштдор

29.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувидаги қайси мансабдор– бир ҳафта давомида султон номига ёзилган ариза ва илтимосномаларни йиғиб пайшанбадан жумага ўтар кечаси султонга топширган. Жума куни эса султоннинг жавобини ариза эгаларига етказган?

+ қиссадор
- Устоздор
- Бош ҳожиб ёки улуғ ҳожиб (ҳожибул-кабир)
- Таштдор

30.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувидаги Давотдор.......

+ султоннинг хос котиби, фармонларини ёзувчиси бўлган
- султон байроқдори ёки султон туғининг соҳиби.
- султон овларини ташкил этувчи ва бошқарувчиси лавозими.
- султонга қарашли миниб юриладиган отларга эгалик қилган. Мирохўрлар ҳарбий юришларда ҳам фаол иштирок этганлар

31.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувидаги Амирул-аълам (аъламдор ёки яловбардор).....

+ султон байроқдори ёки султон туғининг соҳиби.
- султоннинг хос котиби, фармонларини ёзувчиси бўлган
- султон овларини ташкил этувчи ва бошқарувчиси лавозими.
- султонга қарашли миниб юриладиган отларга эгалик қилган. Мирохўрлар ҳарбий юришларда ҳам фаол иштирок этганлар

32.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувидаги Чошнигир (баковул)...

+ у дастурхон ёзилганда султон таомларидан заҳарланмаслиги учун ўзи биринчи бўлиб татиб кўрар эди
- султоннинг хос котиби, фармонларини ёзувчиси бўлган
- султон овларини ташкил этувчи ва бошқарувчиси лавозими.
- султонга қарашли миниб юриладиган отларга эгалик қилган. Мирохўрлар ҳарбий юришларда ҳам фаол иштирок этганлар

33.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувида махсус мўзокаралар олиб бориш, ҳатто вазирлар фаолиятини текшириш каби муҳим вазифалар кимга топширилган?

+ Ҳожибларга
- Таштдорларга
- Устоздорларга
-элчиларга

34.Хоразмшоҳлар давлатининг энг олий ҳарбий бошқарув идораси нима деб номланган?

+ девон-ал арз (ёки девон-ал жайш)
- ариз-ал жайш (ёки девон-ал жайш)
- девон-ал арз, девони авқоф
- ҳожибул-кабир, девон-ал арз

35.Хоразмшоҳлар давлат бошқарувида вазирларга қандай унвонлар берилган?

+садр,дастур,хожаи бузрук
-бош хожиб,дастур.садр
- таштдор,бош хожиб,садр.
- давотдор,таштдор,садр

36.Хоразмшоҳлар давлатида Вазир лавозимидаги шахс нимаси билан ажралиб туради?

+ўзининг сиёхдони (довот) ва маълум хил мовутдан ўралган салласи (дастдор) билан ажралиб турган.
- ўзининг сиёхдони (довот) ва маълум хил читдан ўралган салласи (дастдор) билан ажралиб турган.
- ўзининг лавозими ва маълум хил читдан ўралган салласи (дастдор) билан ажралиб турган.
-ислом динига оид билимлари

37. Чингизхон босиб олган давлатларини нечта маъмурий худудий бирликга бўлган?

+ 95 тa
- 94 тa
- 96 тa
-84 тa

38. Чиғатойнинг улусни бошқарадиган Ўрдаси қаерда жойлашган эди?

+Или дарёси бўйида
- Онон дарёси бўйида
- Насаф шахри ёнида
- Хўжанд шахрида

39. Чиғатой улусида харбий ҳокимят,аҳолини рўйхатга олиш,солиқ йиғиш ишлари .... деб аталувчи мўғул амалдорлари қўлида бўлар эди?

+Доруғачи ва тамғач
- тархон ва нўён
-мухтасиб ва раис
-такин ва элоқхон

40.Амир Темур давлатининг маъмурий тузилишидаги кетма-кетлик қайси қаторда тўғри берилган?

+Салтанат-Улус –Вилоят-Туман (10 минг аскар етказиб берган)-Ҳазора (минглик)-Сада (юзлик)-Даҳа (ўнлик)
- Салтанат- –Вилоят-Туман Улус (10 минг аскар етказиб берган)-Ҳазора (минглик)-Сада (юзлик)-Даҳа (ўнлик)
- Улус –Вилоят- Салтанат-Туман (10 минг аскар етказиб берган)-Ҳазора (минглик)-Сада (юзлик)-Даҳа (ўнлик)
- Салтанат- –Вилоят- Улус Туман (10 минг аскар етказиб берган) Сада (юзлик)--Ҳазора (минглик)- Даҳа (ўнлик

41.Амир Темур бошқарувда туркий, мўғул ва форсий бошқарув анъаналаридан фойдаланилган, аммо.........?

+ маҳаллий анъаналар устунлик қилган
- хорижий тажриба устунлик қилган
- саййидлар маслаҳатига амал қилган
- қурултой қарорига амал қилган

42.«Мен ўз давлатим биносини ислом аҳкомларига мувофиқ равишда қурдим, уни тўра ва тузук асосида бошқардим, ўзимнинг кундалик фаолиятимда нимаики қилган бўлсам барчасини қонунга асосланган ҳолда амалга оширдим»-деган иборалар қуйидаги қайси шахсга тегишли ҳисобланади?

+ Амир Темур
- Муҳаммад Шайбонийхон
- Бобур Мирзо
- Мухамммад Хоразмшоҳ

44.Давлат бошқаруви масалаларига бевосита бағишланган тарихий асарларни кўрсатинг?

+ Сиёсатнома , Темур тузуклари
- Темур тузуклари, Тарихи Табарий
- Ҳабиб ас-сияр, Жоме ат-таварих
- Темур тузуклари, Тарихи Шохрухий

45.Амир Темурнинг тахт учун кураш бошлаган йилларидан то 1404-йилгача бўлган воқеалари баёни қайси асарда нисбатан тўлиқроқ келтирилган?

+ Низомиддин Шомий «Зафарнома»
- «Ҳабиб -ас-сийар»
- Шарофиддин -ал-Яздий «Зафарнома»
- Абдураззоқ Самарқандий «Матлаи саъдайн ва мажмаи бахрайн»

46.Амир Темур салтанатида давлат қурилиши нимага асосланган эди?

+ Маҳаллий давлатчиликнинг қўшни Шарқ мамлакатлари тажрибаси билан бойитилган асрий анъаналарига асосланган
- Маҳаллий давлатчиликнинг қўшни Ғарб мамлакатлари тажрибаси билан бойитилган асрий анъаналарига асосланган
-Қўшни Шарқ мамлакатлари тажрибаси билан бойитилган асрий анъаналарига асосланган
- Маҳаллий давлатчиликнинг асрий анъаналарига асосланган
47.Гўри Амирдаги Амир Темур қабри устидаги нефрит тоши қайси давлатга юриш чоғида қўлга киритилган еди?
+ Мўғулистон
- Туркия
- Хитой
- Олтин ўрда

48.1996 йил 14 августда Ўзбекистонда қандай музей ташкил этилди?

+ Амир Темур ва темурийлар тарихи давлат музейи
- Олимпия музейи ташкил этилди
- Ўзбекистон халқлари тарихи музейи
- Экология музейи

49.Амир Темур қўшинининг юрагини ва қўмондонлик ўзагини қайси уруғ вакиллари ташкил қилган?

+ Барлослар
-Жалойирлар
- Арлотлар
- Қипчоқлар

50.Амир Темур қўшинида қайси амалдор вилоятлардаги аскарий қисмларни тўплаш ҳамда марказга ёки тайинланган манзилга жўнатиш билан шуғулланган?

+ тавочи
- хушунбоши
- хабарчи
- ясовул

51.”Тузуклар”да келтирилишича ,Амир Темур қўшинига асли тоза,ақл-фаросатли,баҳодир,довюрак,тадбиркор,сергак,эхтиёткор,олди ва ортини ўйлаб иш тутадиган,жанг сир-асрорларини биладиган неча нафар амир раҳбарлик қилган?

+ уч юз ўн уч нафар
-уч юз ўн тўрт нафар
-уч юз ўн беш нафар
-уч юз ўн етти нафар

52.Амир Темур даври давлатчилигида ҳарбий тизим санъат даражасига кўтарилган бўлиб,бу тизим аввало нимага қаратилган эди?

+ мамлакат хавфсизлигини,адолат ва барқарорликни кучайтириш,тартибсизликлар ҳамда бошбошдоқликларнинг олдини олиш мақсадларига қаратилган эди
- мамлакат хавфсизлигини,адолат ва барқарорликни сусайтириш,тартибсизликлар ҳамда бошбошдоқликларнинг авж олдириш мақсадларига қаратилган эди
- мамлакат хавфсизлигини,адолат ва барқарорликни кучайтириш,фавқулодда ҳолатларда армияни сафарбар этишга қаратилган эди
- мамлакат хавфсизлигини таъминлаш учун махсус тайёргарликдан ўтган минглаб кишилар мамлакатнинг бош маъмурий биносини,ўрду чегараларини ва давлатни қўриқлашга қаратилган эди

53.Биринчи марта жанг усулида қўшинни етти қисмга бўлишни ким жорий этган?

+ Амир Темур
- Шохрух
- Шайбонийхон
- Жалолиддин Мангуберди

54. Амир Темур давлати ижроия ҳокимятида .... фаолият юритган?

+ вазирликлар кенгаши (аркони давлат)-бош вазир бошчилигида етти вазир
- ҳарбий вазир,мулкчилик ва солиқ ишлари вазири,сарой харажатлари-молия вазири
- молия вазири,мулкчилик ва солиқ ишлари вазири,ташқи ишлар вазири ва ҳарбий вазир
-мулкчилик ва солиқ ишлари вазири ва ташқи ишлар вазири

55.«Салтанатим мартабаси бўлмиш тўро-тузуклар ва қонун қоидаларни жамиятнинг….. тоифасига боғлаб туздим»- деган Амир Темур.

+ 12 та тоифа
- 11 та тоифа
- 10 та тоифа
- 8 та тоифа

56. Амир Темур давлати маъмурий жиҳатдан қандай таркибий қисмларга бўлинган?

+ Улус,вилоят, туман
- Ноиблик, улус, туман
- Улус, ноиблик туман
- Улус, ноиблик,вилоят

57.Тошкентда Сохибқирон Амир Темур хайкали ўрнатилиши маросимида Биринчи Президент Ислом Каримов қандай мавзуда нутқ сўзлади?

+ “Эхтиром”
-“Азалий буюклик маскани”
-“Сохибқирон камолга етган юрт”
-“Янгича фикрлаш ва ишлаш давр талаби”

58.Самарқандда Амир Темур хайкали ўрнатилиши маросимида И.А. Каримов қандай мавзуда нутқ сўзлади?

+“Азалий буюклик маскани”
-“Эхтиром”
- “Сохибқирон камолга етган юрт”
- “Янгича фикрлаш ва ишлаш давр талаби”

59.Амир Темур ҳукмронлиги даврида улус ҳукмдорларининг марказий ҳокимятга тобелиги нимада эди?

+ йиғилган хирожнинг бир қисмини Самарқандга юбориб туриш ва олий ҳукмдор харбий юришларига ўз қўшини билан қатнашиш ёки талаб қилинган аскарни юбориб туришдан иборат эди?
-жума намозида ўқиладиган хутбада хукмдорнинг номини албатта қайд этиш
-ҳар йили минг бош от ва беш минг қўй миқдорида хирож тўлаб турган
-ҳар уч ойда Бош вазирга улусдаги ҳолат ҳақида ҳисобот берган

60. Амир Темур даврида давлат хизматчилари қуйидаги қайси тўрт зарур хислатга эга бўлиши лозим эди.

+ Олийжаноблик ва улуғворлик; ақл-сабот; халқва қўшин аҳволидан воқифлик; қаноат, сабр-тоқат ва тинчликсеварлик
- Олийжаноблик ва улуғворлик; манфаатпарастлик, лоқайдлик; халқ ва қўшин аҳволидан воқифлик; қаноат, сабр-тоқат ва тинчликсеварлик
- Олийжаноблик ва улуғворлик; ақл-сабот; халқва қўшин аҳволидан воқифлик; маҳаллийчилик ва бахиллик
- Олийжаноблик ва улуғворлик; ақл-сабот; халқва қўшин аҳволидан воқифлик; хушфеъллик ва товламачилик.

61.Бухоро хонлигида шайбонийлар даврида иккинчи мухим давлат мансаби бу ... ?

+ нақиб
- баковул
- додхон
- қушбеги

62.Давлатдаги олий ҳукмдорлик отадан болага эмас, балки сулоладан энг улуғ ёшли шахсга ўтиш тартиби дастлабки шайбонийлар даврида сақланиб қолган бўлсада..............?

+ XVI асрнинг 40-йилларидан бошлаб ворисийликда отадан болага ўтиш анъанаси кучаяди
- XVI асрнинг 50-йилларидан бошлаб ворисийликда отадан катта ўғилга ўтиш анъанаси кучаяди
- XVI асрнинг 60-йилларидан бошлаб ворисийликда отадан кичик ўғилга ўтиш анъанаси кучаяди
- XVI асрнинг 70-йилларидан бошлаб ворисийликда отадан болага ўтиш анъанаси кучаяди

63.Шайбонийлар давлати бошқарувида ....?.

+ марказий ва маҳаллий бошқарув асосий ўринда туради.
- марказий ва диний бошқарув асосий ўринда туради
- марказий ва харбий бошқарув асосий ўринда туради
- сиёсий ва иқтисодий бошқарув асосий ўринда туради

64.Шайбонийлар давлати бошқарувида олий давлат идораси нима деб номланади?

+ даргоҳ
- баргоҳ
- девон
- ўрда
65.Шайбонийларда ҳарбий юришлар пайтида хон учун расмий қабул маросимлари ўтказиладиган жой нима деб аталган?
+ баргоҳ
- жовшан
- сипар
- хонтўй
66.Хон ва қўшин бошлиқларининг алоҳида топшириқларини бажарувчи шаҳслар ясовуллар Абдуллахон II даврида нима деб аталган?
+ мубошир
- қурчи
- иноқ
- хон ясовули
67.Шайбонийлар давлати бошқарувида ҳарбий-маъмурий амалдорлардан ташқари кимларнинг ҳам мавқеи катта бўлган?
+