Tarbiyainstituti

Metodik ko ‘rsatmalar.
0 ‘quvchilar oddiy, qisqa-qisqa yugurish- 
lardan iborat o‘yinlami, masalan “Quvnoq bolalar”, “Ikki ayoz” 
o‘yinlarini o‘rganib olganlaridan keyingina ular bilan “TovonbaUqlar 
va cho‘rtanbaUq” o‘yinini o‘tkazish kerak.
Bu o‘yin III-IV sinf o'quvchilari uchun tavsiya etiladi. Bu 
yoshdagi o‘quvchilar harakat usullarini biUb olgan boTadilar xavf- 
xatarU bo‘lsa ham, cho‘rtanni aldab, savatga kirishga, cho‘rtan 
yoniga birorta tovonbaUqni yuborish bilan uning diqqatini chalg‘itib, 
boshqa 
tovonbaUqlami 
qutqarib 
qolishga 
harakat 
qiladilar. 
0 ‘yinchilar yo‘lakdan chiqiladigan joydan (yo‘lakdan yugurib o ‘tish 
juda xavfli va maroqU bo‘ladi) cho‘rtanning diqqatini chalg‘itish 
uchun zo‘r mardlik va farosatlilik ko‘rsatishlari kerak.
Rahbar bolalaming diqqat-e’tiborini o‘yinni jonlatiradigan va 
tarbiyaviy jihatdan yanada qimmatliroq qiladigan mana shu hamma 
usullaiga qaratishi va bu bilan ularga o‘yin jarayonini durustroq 
o‘zlashtirib olishlarida yordam berishi kerak. Bu o‘yinni, yuqorida 
aytilganidek, III-IV sinf o‘quvchilari bilan o‘tkazish lozim. 
Yuqoriroq sinflarda esa uni yanada murakkabroq varianti “Yoyma 
to ‘r ” o‘yinni bilan almashtiriladi
0 ‘yinning o‘ziga xos harakatlari yo‘nalishini o‘zgartirib va 
ozgina dam oUb yugurishdir.
5.12.3. Doiradan surib chiqarish
O ‘yinning tavsifl.
0 ‘ynovchilar bab-baravar ikki komandaga 
bo‘linadilar. Komandalar bir-birlariga yuzma-yuz saflanib turadilar. 
Komandalar o‘rtasida yerga diametri 1,5-2 metrU 6-8 ta aylana 
chiziladi. Aylanalaming har biriga ikkala komandaning bittadan 
vakiU (bo'yi balandroq o‘yinchilardan boshlab) tushiriladi. Aylanalar 
ichidagi o‘yinchilarga bittadan gimnastika tayoqchasi beriladi. Ikkala 
o‘yinchi tayoqchaning bir uchini o‘yin shartiga qarab o‘ng yoki 
chap tirsagi bilan qisib mahkam ushlab turadi. Har bir aylana
182

---

yonida bittadan hakam turadi. 0 ‘ynovchilar signal berilishi bilan 
tayoqchani qisib, bir-birlarini doiradan itarib chiqarishga harakat 
qiladiJar. Aylana ichidan raqibini surib chiqargan o'yinchining 
komandasiga bitta ochko beriladi. Aylanadan chiqarib yuborilgan 
o‘yinchi yana qaytib kirishi mumkin. Birinchi juftlaming o‘yini 
barcha aylanalarda maxsus signal bilan baravar to‘xtatiladi. Keyin 
navbatdagi juft o‘yinchilar tushadilar va o‘yin shu tarzda davom 
ettirilaveradi. Yutuq ochkolarini ko‘proq to‘plagan komanda g‘alaba 
qozonadi.