Tarbiyainstituti m illiy va harakatli

4.1.6.  O ‘yin harakatlarini me'yorlash
0 ‘yinda  bajariladigan  harakatlami  to‘g‘ri  m e’yorlash  o‘qituv- 
chining  muhim  vazifasidir.  Q‘yinni  o‘tkazishga  kirishishdan  oldin 
qilinadigan  ishning  rejasi  va  o‘ynovchilaming  kayfiyatini  hisobga
93

---

olish  lozim.  Agar  o‘yin  jismoniy  yoki  aqliy  kuch  sarilangan 
darslardan 
(nazorat 
ishini  yozish 
yoki 
shu 
kabi 
boshqa 
mashg‘ulotlardan)  keyin  o‘tkaziladigan  bo‘lsa,  o'ynovchilar  kamroq 
yoki o‘rtacha  shiddatga ega o‘yinlami tanlashi kerak.
Mashg‘ulot 
paytida 
o'yinlaming 
tezligi 
— 
umumiy 
harakatchanligini  hisobga  olib,  ulam i  o‘zaro  navbatlashtirib  turish 
lozim.  Masalan,  hamma  ishtirokchilar  bir  vaqtda  yuguradigan 
o‘yindan keyin to‘p irg‘itiladigan o‘yinni o‘tkazish foydafldir.
0 ‘yin  sur'atini  pasaytirish,  ya’ni  o'yindagi  harakat  tezligini 
kamaytirish  o‘yindagi  harakatlami  muayyan  m e’yorda  ohb  borish 
o‘yinni  boshqarish  usullaridan  biri  hisoblanadi.  0 ‘yinda  bolalar 
jismoniy  mashqlami  bajarishda  qattiq  hayajonlanib  ketadilar. 
Shuning  uchun  o'qituvchi  ulaming  kayfiyatiga  qarab  ish  tutmasligi: 
o‘quvchilaming  yosh  xususiyatlarini,  tayyorgarligi  va  salomatligini 
ham  hisobga  olishi  shart.  0 ‘qituvchi  onaboshilaming  holati  va 
harakatlarini  alohida  kuzatib  borishi,  shifokoming  har  bir  o‘quvclii 
haqidagi  ma’lumotlarini  ham  unutmasligi  lozim.  Qilinadigan 
harakatlaming  muayyan  me'yori  o‘yin  o‘tkaziladigan  sharoitlami 
hisobga ohb,  uni o‘tkazish metodikasi bilan belgilanadi.