Tarbiyainstituti m illiy va harakatli

4.1.2.  Yordamchilar tayinlash
0 ‘qituvchi  asbob-uskunalami  tarqatish  va  o‘rgatish,  o‘yin 
qoidalarining  bajarilishini  kuzatish  va  natijalami  hisobga  olib  borish 
uchun  o‘ziga  yordamchilar  tanlah  olishi  mumkin.  Yordamchi  -  
o‘yinning  bo‘iajak  tashkilotchisidir.  Yordamchi  o‘yin  ishtirokchilariga 
xolisona  munosabatda  bo‘lishi  kerak  Keng  joylarda  o‘ynaladigan 
o‘yinlami  o‘tkazishda  shu  o‘yinlar  bo‘yicha  tajriba  orttirgan 
o‘quvchilaming o'qituvchiga yordamchi bo‘lishi maqsadga  muvofiqdir. 
Sog‘ligi yaxshi bo‘lmagan va jismoniy tarbiya  darsidan ozod etiladigan 
o‘quvchUami  o‘yinda  kuchi  yetgancha  qatnashtirish  uchun  ham 
yordamchi qilib  tayinlash mumkin.  Ba'zan intizomsizroq yoki haddan 
tashqari  faol  bolalaming  xulqini  yaxshilash  maqsadida  ulami  ham 
o'qituvchiga yordamchi qilib olish mumkin.
0 ‘yinni  bolalar  charchashini  kutmasdan,  harakatlar  ularga  qan- 
chalik  ta’sir  etayotganiga  qarab  yakunlash  lozim.  0 ‘yinning  qancha 
vaqt  davom  etishi  ishtirokchilaming  soni  va  yoshiga,  o‘yinning 
mazmuni  va  sur’atiga,  texnik  uskunalaming  (asboblaming)  miqdori, 
ob-havo  sharoiti va  hokazolarga bog‘hq bo‘ladi.
0 ‘ynovchilaraing  jo‘shqin  holatlariga  qarab  o‘yinni  tartibga 
solish  va  boshqarish,  uning  maqsadi,  qoidalari va  ahamiyatini  bilish 
kerak.  0 ‘quvchilaming  o‘yin  qoidalariga  rioya  qihshi  doimo 
o‘qituvchining  diqqat  markazida  bo‘lishi  lozim.  Chunki  o‘yin 
qoidalariga  rioya  qilish  katta  tarbiyaviy  ahamiyatga  molikdir. 
0 ‘qituvchi 
odilona 
hakamlik 
namunasini 
ko'rsatishi, 
o‘ynovchilaming  xatolarini  shoshilmasdan  va  mulohazakorlik  bilan 
qayd  qilib  borishi  va  har  bir  o'yinchini  umumiy  qoidalarga 
bo‘ysunishiga  majbur  qilishi  kerak.  0 ‘yinda,  ayniqsa,  guruhli 
o‘yinlarda,  sharoitni  barcha  ishtirokchilar  uchun  bir  xil  bo‘lishini
9 0

---

sezgirlik  bilan  kuzatib  borish  zarur.  Har  bir  bolaga  o'yindagi  bosh 
rolda  o‘z  o'quvi  va  bilimlarini  aniqlash  imkonini  berish  maqsadida 
onaboshilaming  almashinuvini belgilab  qo'yish  tavsiya  etiladi.  0 ‘yin 
muvaffaqiyatli  o‘tishining  eng  muhim  sharti  —  intizom  va  unga 
qat’iy amal qilinishi bilan bog'liqdir.