Taqrizchilar: S. J

To’ldiruvchilarning donadorlik tarkibi (granulometrik tarkibi), undagi turli kattalikdagi donalarning mavjudligi bo’lib, to’ldiruvchining o’rtacha namunasini standart elakdan o’tkazish natijasida aniqlanadi. Standart elaklar to’’lami quyidagi o’lchamdagi elak ko’zlarini tashkil etadi: 0,16; 0,315; 0,63; 1,25; 2,5; 5; 10; 20; 40; 70 mm va xokozo.

Uzluksiz donadorlik tarkib deb, to’ldiruvchi namunasining standart elakdan o’tkazganda barcha elaklarda qoldiq qolsa va to’ldiruvchi aralashmasida Deng katta dan Deng kichik gacha bo’lgan barcha fraktsiyali to’ldiruvchilarga aytiladi.

Uzlukli (uzilgan zanjirli) donadorlik tarkib deb, to’ldiruvchi aralashmasi tarkibida bir fraktsiyali to’ldiruvchilar bo’lmasa, u xolda ataladi.

To’ldiruvchilarning sovuqqa chidamliligi ularni suvga bo’ktirilgan holatda ko’’ martali muzlatish va eritish natijasida aniqlanadi.

Tog’ jinslari yer qobig’ini yuzaga keltiruvchi mustaqil geologik jinslarni hosil qiladigan, ma’lum darajada o’zgarmas tarkibli minerallarning tabiiy agregatlaridan iboratdir. Bitta mineraldan iborat tog’ jinslari oddiy yoki monomineral jinslar deb, bir necha mineraldan iborat tog’ jinslari esa murakkab, yoki ‘olimineral jinslar deb ataladi.

Mineral (lotin tilida minera - ruda) - kimyoviy tarkibi va fizik xossalari bo’yicha taxminan bir jinsli tabiiy jism bo’lib, yer qobig’ida sodir bo’ladigan har xil fizik-kimyoviy jarayonlar natijasida hosil bo’ladi.

Magmatik tog’ jinslari - olov suyuq massa - magmaning sovishi natijasida hosil bo’lgan Ularning tarkibi va xususiyati magmaning qotish sharoitidan kelib chiqadi..