Taqrizchilar: Geografiya fanlari doktori, professor

Rasm 5 Rekratsion ehtiyojlar iyerarxiyasi
O‘zini rivojlan- tirish
_______________________
Hurmat qilish
______________________________
Aloqa qilish
______________________________________
Hayojonlanish

______________________________________________
Bo‘shashish
Manba: A.Yu.Aleksandrova. Mejdunarodniy turizm. M., 2004.
P. Pirsga muvofiq rekreantning xulq-atvori turistik tajribaning to‘planishi chog‘ida o‘zgarishga yuz tutadi. Ularni yanada ko‘proq yuksakroq iyerarxik darajasi ehtiyojni harakatlantiradi.
«Bush vaqtdan foydalanish» piramidada ikki qo‘yi pog‘onasi ya’ni tegishli bazaviy rekreatsion ehtiyojni bo‘shashtirish hayajonga kelishni o‘ziga jalb etadi. Ular bir-biriga qarama-qarshi. Agar tin olish xotirjam dam olish, rivojlangan infrastruktura va yuksak darajada shinamlikni ma’qul ko‘rsa, junbushga kelishga ehtiyoj aksincha kishini qandaydir hayajonga soluvchi narsani qidirishga majbur etadi, ko‘pincha bu zerikishdan xoli bo‘lish ko‘rinishda namoyon bo‘ladi. Inson mansub bo‘lgan jamiyatning bu ikki darajasi asosiy rol o‘ynamaydi.
Past darajadagidan farqli ravishda yuqoridagi uch yuksak ehtiyoj darajasi unchalik zid emas. Aksincha, ular ma’lum garmoniyaga erishishni ko‘zlagan. Uchinchi va to‘rtinchi pog‘onalar (muomila va hurmat) odam jamiyat bilan uyg‘unlikka erishishga intilgan, eng yuqori darajada (o‘zlikni rivojlantirish) u o‘zi bilan va atrof-muhit bilan kelishuvga o‘tadi. A. Maslou va P.Pirs motivatsiya nazariyalari amaliy qo‘llanishini topmoqda. Ular bozorni segmentlash uchun asos va turistik kompaniyalarga marketing strategiyasini ishlab chiqishda, turistlar tipologiyasini belgilashda foydalanish uchun xizmat qiladi.
Odamlarni turli - tuman ehtiyojlar harakatga keltiradi. Ammo ularning barchasi ham iqtisodchilarda qiziqish uyg‘otavermaydi. Iqtisodiy nuqtai nazardan texnik imkoniyatlar va amaldagi ishlab chiqarish mavjudligi doirasidagi xizmatlar va tovarlar yordamida qondiriladigan ehtiyojlargina ahamiyatga molik deb hisoblanadi.
Bu moddiy ehtiyojlar, harid qobiliyatining mustahkamlanishi bozorda talab ko‘rinishida paydo bo‘ladi. Shunday qilib, talab xohish va bir vaqtning o‘zida haridorning farovonlikni harid qobiliyatining mustahkamlanishi bozorda talab ko‘rinishida paydo bo‘ldi. Shunday qilib, talab xohish va bir vaqtning o‘zida haridorning farovonlikni harid qilish qobiliyatidir. Jumladan turistik halovatni harid qilish qobiliyatidir. Ammo biroq kishi zarur tovar (xizmat)ni harid qilishga qaror qilguncha, u o‘zining iste’mol tanlovini aniqlashi zarur.