Taqi qurulishni boshqarish fakulteti Mavzu: Atmosferaning ifloslanishi natijasida yuzaga keladigan ijtimoiy- iqtisodiy zarar

Atmosferaning eng pastki qismi troposfera deb atalib, havo massasining 0,8 dan ortiq qismini o ‘z ichiga oladi. Bu qatlamda balandlikni har 1 km.ga ortishi bilan harorat o‘rtacha -6°C ga pasaya boradi. Troposferaning qalinligi qutb kengliklarida 8- 10 km. boMib, ekvatorda 16-18 km.ni tashkil etadi. Zichligi esa, yerdan baland ko‘tarilgan sari kamayib boradi. Troposferaning yuqorida, stratosferaga o‘tish qismida harorat, aksincha, sovib -50°C dan -80°C gacha yetadi. Stratosferada yerdan 25 km. balandlikkacha harorat o‘zgarmay qoladi. Stratosfera bo‘ylab quyoshning ultrabinafsha nurlari ta’sirida ozon(03) hosil boMadi. Uning eng k o ‘p konsentratsiyasi yer yuzidan 22-25 km. balandlikda kuzatiladi. Ozon yer sathining yuqori kengliklarida ko‘p, o‘rta va quyi kengliklarida kam kuzatiladi. Uning miqdori faslga qarab ham o‘zgarib turadi: bahorda ko‘payadi, kuzda esa kamayadi. Yerdan 55 km. balandlikkacha harorat ortib, -3-0°C ga yetadi. Stratosferadan so‘ng m e z o s f e r a qatlami joylashgan boMib, uning yerdan balandligi 85 km.gacha boradi. Bu qavatda harorat asta-sekin pasayib, 85-95 km. balandlikda -100°C dan 130°C ga yetadi. Bu qavatdan yuqorida i o n o s f e r a yoki t e r m o s f e r a qavati joylashgan. Uning balandligi yerdan 200-300 km.gacha boradi. Bu yerda harorat yana ortib 1000°C atrofida boMadi. Ionosfera qavatidan keyin e g z o s f e r a qavati keladi. Uning eng yuqori chegarasi yer sathidan 2000 km.balandlikda joylashgan. Bu qavatning yuqori qismida atmosferaning asosiy tarkibi neytral vodoroddan, proton va elektronlardan tashkil topgan.