Tanlovi nazariyasi

2.ISTE`MOLCHI XOXISHI TRANZITIVDIR. AGAR ISTE`MOLCHI A MAJMUANI B GA NISBATAN KO`PROQ XOXLASA, UNDA U A MAJMUANI S MAJMUAGA NISBATAN KO`PROQ XOXLAGAN BO`LADI, YA`NI:

3. TO`YINMASLIK. Iste`molchi xar bir ne`matning kamroq qismidan ko`ra ,ko`proq qismini olishni xoxlaydi.

3. TO`YINMASLIK. Iste`molchi xar bir ne`matning kamroq qismidan ko`ra ,ko`proq qismini olishni xoxlaydi.

Umumiy va chekli naflik

Umumiy naflik – iste`mol qilingan ne`matlardan olingan jami naflik.

Chekli naflik (MARGINAL UTILITY) - oxirgi yoki navbatdagi birlik ne`matni iste`mol qilishdan olinadigan qo`shimcha naflik.

Chekli naflikning kamayish qonuni – biror-bir ne`matdan xar birlik qo`shimcha iste`mol oldingisiga nisbatan kamroq naf berib borishi tushuniladi.

(boshqa ne`matlar iste`moli xajmi o`zgarmaganda)

Naflik funksiyasi

NAFLIK FUNKSIYASI- iste`molchining iste`mol qiladigan ne`matlari xajmi bilan , u ushbu ne`matlarni iste`mol qilish natijasida oladigan naflik darajasi o`rtasidagi bog`liqlikni ifodalaydi.

– naflik darajasi.

–1, 2, ..., n – ne`matlar hajmi.

•  

Befarqlik egri chizig`i-bu iste`molchi uchun bir xil naf beruvchi ne`matlar kombinatsiyalarini ifodalaydi. Faraz qilaylik, X1 – shirinlik, X2 - kofe.

Befarqlik egri chiziqlari majmuasi

X1
X2
U1
U2
U3
0
U3 > U2 > U1
X1
X2
0
Ne`matlarning bir birini o`rnini bosish zonasi – bir ne`mat bilan ikkinchi ne`matni samarali almashtirish mumkin bo`lgan oraliq.
V
W
K
F
L
N
VW ORALIQ – ALMASHTIRISH ZONASI
CHEKLI ALMASHTIRISH NORMASI

Byudjet chegarasi tovarlar narxiga va iste`molchining daromadiga asoslanadi va u mavjud pul mablag`larida qanday iste`mol tovarlar majmuasini sotib olish mumkinligini ko`rsatadi.