Tamoillari va klassifikasiyasi

Mir-1, Mir-2, Minsk-2, 22, 32, 
M-220, 222, BESM-3, 4, 4M, Rozdan, Ural-11, 14, 16, BESM-6. 
 
Uchinchi avlod
- integral sxemalar asosida qurilgan kompyuterlar(1965-
1980 yillar). Bu avlodning muxim qulayliklardan biri, ularning multi dasturli va 
vaqt taqsimoti holatida ishlash imkoniyatlarining mavjudligidir. Bu imkoniyat 
kuchli OT(operatsion tizim)ning yaratilishi bilan amalga oshiriladi. Kompyuter 
multidasturli holatda ishlash jarayonini bir paytda bir necha dasturni bajarish 
imkoniyatiga ega, ya‘ni kompyuter qurilmalari ishlash imkoniyatiga ega. Uchinchi 
avlod kompyuterda ichki va tashqi xotira muammosi deyarli xal qilinib, tezlik 
muommo bo’lib qoldi. Bu avlodga kompyuterlarning yagona tizimi ostida 
ishlaydigan mashinalar kiradi. 3-avlod kompyuterlariga quydagilar kiradi: 
TI-ASC 
(Texas Instruments Advanced Scientific Computer), STAR-100 
To‘rtinchi avlod
- katta integral sxemalar asosida qurilgan kompyuterlar 
(1980 yillardan boshlab) -
Intel 8080 (8), 8086 (16), 8088 (16), 80486 (32) va 
Pentium protsessorlari asosida qurilgan kompyuterlar. 
1.
 
Beshinchi avlod - ko‘rinmas kompyuterlar. «Ko‘rinmas kompyuterlar» 
hozirda - maishiy texnika qurilmalari, soatlar, bank kartochkalari va boshqa-
boshqa ko‘pgina qurilmalar tarkibida ishlatilmoqda. Ushbu kompyuterlar, jahon 
ishlab chiqarishining rivojlanishiga, o‘zining juda kuchli ta’sirini ko‘rsatdi va yillar 
o‘tishi bilan uning bu ta’siri yanada kuchayib borishini ko‘rish qiyin emas. 
Kompyuter texnologiyalarining rivojlanishi davomida juda ko‘p turli xil 
kompyuterlar ishlab chiqildi. Ularning ichida hozirda unitilib ketganlari bilan 
birga, kompyuter arxitekturasiga oid zamonaviy g‘oya va ishlanmalarga o‘zining 
katta ta’sirini ko‘rsatgan kompyuterlar ham bor. Kompyuter arxitekturasini 
yuqorida keltirilgan rivojlanish bosqichlarini taxlil qilish bilan, zamonaviy 
kompyuterlarning qanday qurilganligi va qanday ishlashi haqidagi bilimlarni 
yanada kengaytirish hamda ushbu kompyuterlarda ishlash malakasini yanada 
oshirish mumkin bo‘ladi. 
Bugungi kunda kompyuterlarning ikkita asosiy turi, ya’ni: 
- ikkilik sonli kodlar ko’rinishidagi ma’lumotlarga ishlov beruvchi raqamli 
kompyuterlar;
- hisoblab chiqarilayotgan kattaliklar analogi sanaladigan, uzluksiz o’zgarib 
turuvchi fizik (elektr kuchlanish, vaqt va shu kabi) kattaliklarga ishlov beruvchi 
analog kompyuterlar mavjud. 

---

13