Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

Soliqlar  va  boshqa  majburiy  to‘lovlarning  to‘g‘ri  hisoblanishi 

hamda to‘lanishi ustidan so‘nggi (navbatdagi, keyingi) nazorat - davlat 

tomonidan  soliq  organlari  yordamida  ikki  bosqichda  amalga  oshiriladi  :  a) 

korxonalardan  bo‘xgalteriya  hisobotlari  va  soliq  hisob-kitoblari  qabul 

qilinayotganda;  b)  bevosita  korxonaning  o‘zida  boshlang‘ich  buxgalteriya 

hujjatlarini tekshirish yo‘li bilan. 

 

Sotib  olish  solig‘i  -  davlat  daromadlarini  ko‘paytirish  yoki  ayrim 

mahsulotlarni  ishlab  chiqarishni  cheklab  qo‘yish  maqsadida  mamlakatda 

ishlab  chiqarilayotgan  ayrim  mahsulotlardan  olinadigan  soliq.  Odatda 

eksportga mo‘ljallangan mahsulotlardan olinmaydi. 

 

Sotish  solig‘i  –  mahsulotlarning  sotish  qiymatiga  nisbatan  foizlarda 

belgilanadigan  va  ishlab  chiqaruvchilar  tomonidan  to‘lanadigan  soliq. 

Aktsizlarning ko‘rinishlaridan biri.  

 

775 

ustidan  amalga  oshiriladigan  nazorat.  Nazorat  tekshiruv  ishlarini  amalga 

oshirish  davomida  bevosita  korxonaning  o‘zida  (hujjatli  tekshiruv)  yoki 

korxona  tomonidan  belgilangan  muddatlarda  taqdim  etiladigan  va  soliq 

organi ixtiyoriga kelib tushadigan bank hujjatlari, buxgalteriya hisobotlari va 

hisob-kitoblari  asosida  (kameral  tekshiruv)  amalga  oshirilishi  mumkin. 

Korxonalar  ustidan  doimiy  nazoratga  soliq  organlarida  har  bir  soliq  turi  va 

boshqa  majburiy  to‘lovlarni  hisoblash  va  kelib  tushish  ustidan  operativ 

buxgalteriya hisobini joriy etish orqali erishiladi. 

 

Soliq  krediti  –  mintaqaviy  soliq  organi  tomonidan  korxonaga 

beriladigan va tegishli shartnoma bilan rasmiylashtiriladigan kredit. Odatda 

investitsiyalar  va  innovatsion  xarajatlarni  amalga  oshirish  uchun 

qaytaruvchanlik  va  haqlilik  asosida  beriladi.  Qarang:  Investitsion  soliq 

krediti.