Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

Soliq yurisdiktsiyasi - davlat soliq organlarining huquqiy masalalarni 

va  soliq  huquqbuzarligi  to‘g‘risidagi  ishlarni  hal  qilish  bo‘yicha  qonunga 

binoan  (yoki  boshqa  me’yoriy  hujjatga  ko‘ra)  belgilangan  vakolatlari 

yig‘indisi.  Bu  vakolatlar  ikki  me’zon  bo‘yicha  aniqlanadi: 1)rezidentlik; 2) 

hududiylik. Bular, o‘z navbatida soliqqa tortiladigan daromadlarning tarkibini 

aniqlab beradi. Barcha mamlakatlarda bu me’zonlarni qo‘llashda yagonalik 

bo‘lmaganligi  uchun  ikki  marta  soliqqa  tortish  muammosi  vujudga  keladi. 

Me’zonlarni tanlash har bir mamlakatning milliy manfaatlari bilan bog‘liqdir. 

Ayrim 

mamlakatlar 

amaliyotida 

bu 

me’zonlarni 

turli 

variantlarda 

kombinatsiya  qilib  qo‘llash  keng  tarqalgan.  Masalan,  AQSh  va  Buyuk 

Britaniyada  asos  sifatida  rezidentlik  me’zoni  olinsa-da,  u  mamlakatlarning 

aniq  manfaatlariga  bog‘liq  ravishda  hududiylik  mezoni  bilan  to‘ldirilgan. 

Lotin  Amerikasi  mamlakatlarida  esa  soliq  yurisdiktsiyasi  ustuvorlik  bilan 

hududiylik  me’zonini  qo‘llash  orqali  amalga  oshiriladi.  Bu  tartib  Fransiya, 

Shveytsariya  va  boshqa  mamlakatlarning  soliq  amaliyotida  ham  muhim 

ahamiyat kasb etgan.