Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

Tashqi  qarzni  restrukturizatsiya  qilish  –  qarzni  qaytarish  va  u 

bo‘yicha foizlarni to‘lash muddatlarini uzaytirish.  

 

Taqsimlanmagan  foyda  solig‘i  –  alohida  soliq  to‘lovchi  sifatida  tan 

olingan aksionerlik kompaniyalari, banklar va boshqa institutlar foydasining 

dividendlarga taqsimlanmagan qismidan olinadi.  

 

Transport  vositalarining  egalaridan  olinadigan  soliq  –  transport 

vositalariga  ega  bo‘lgan  yuridik  va  jismoniy  shaxslar  tomonidan  to‘lanadi. 

Soliqning stavkasi ot kuchida ifodalangan dvigatelning quvvatiga bog‘liqdir. 

 

773 

soliqqa  tortish  bazasining  kamayishida  (qisqarishida),  soliq  stavkalarining 

pasaytirilishida  va  boshqalarda  o‘z  ifodasini  topadi.  Soliqqa  tortilmaydigan 

obyekt minimumi, alohida shaxslar va soliq to‘lovchilarning ayrim toifalarini 

soliq  to‘lashdan  ozod  qilish,  soliqqa  tortish  obyektidan  ayrim  elementlarni 

chiqarish,  soliq  stavkalarini  pasaytirish,  maqsadli  soliq  imtiyozlari,  soliq 

kreditlari  (soliqlarning  undirilishini  kechiktirish)  va  boshqalar  soliq 

imtiyozlarining  ko‘rinishlaridir  (turlaridir).  Masalan,  korxonalar  foydasidan 

olinadigan soliq bo‘yicha imtiyozlar ishlab chiqarishni kengaytirish va uy-joy 

qurilishini rivojlantirish xarajatlarini moliyalashtirishni, tadbirkorlikning kichik 

shakllarini,  nogironlar  va  pensionerlarning  bandligini  ta’minlashni,  ijtimoiy-

madaniy  va  tabiatni  muhofaza  qilish  sohalarini  rag‘batlantirishga 

qaratilgandir.  Individual  xaraktyerga ega  bo‘lgan  soliq  imtiyozlarini  berish, 

odatda, ta’qiqlanishi kerak. 

 

Soliq  stavkasi  –  soliqqa  tortish  birligiga  to‘g‘ri  keluvchi  soliqning 

hajmi  (miqdori,  darajasi).  Qat’iy  soliq  stavkalari  daromadlarga  bog‘liq 

bo‘lmagan  holda  soliqqa  tortish  birligiga  nisbatan  absolyut  summalarda 

o‘rnatiladi. Proportsional stavkalar daromadning hajmiga (miqdoriga) bog‘liq 

bo‘lmagan holda unga nisbatan bir xil foizlarda belgilanadi. Progressiv soliq 

stavkalari soliqqa tortiladigan daromad hajmining ortishi bilan oshib boradi. 

Regressiv  soliq  stavkalari  esa,  aksincha,  daromadning  ortib  borishi  bilan 

pasayadi. 

 

Soliq  tizimi  -  mamlakat  doirasida  (hududida)  to‘lovchilardan  (yuridik 

va  jismoniy  shaxslardan)  belgilangan  tartibda  olinadigan  soliqlar,  yig‘imlar 

va  boshqa  to‘lovlar  hamda  ular  tarkibiy  tuzilishining  shakl  va  uslublari 

yig‘indisi.