Talipov bobir alisherovich hududlar iqtisodiy salohiyatini oshirish orqali mahalliy budjetlar daromad bazasini mustahkamlash

                                        

21

  O‘zbekiston  Respublikasi  "Mulkchilik  to‘g‘risida"gi  qonuni.  T.:  Adolat.  2003  y. 

---

30 

 

Bundan  kelib  chiqib  esa  soliq  to‘lovchilar  o‘z  ixtiyoridagi  mavjud  keraksiz  va 

ortiqcha 

uskunalar 

hamda 

mulklarning 

saqlanishiga 

chek 

qo‘yishga 

intiladilar.  Mol-mulk  solig‘ini  undirish  bilan  bir  qatorda  davlat  yuridik  va 

jismoniy  shaxslarga  tegishli  bo‘lgan  mol-mulkni  respublika  bo‘yicha  aniq 

hisobini  olib borishi mumkin. 

Soliq  to‘lovchilar  har  chorak  va  yil  yakuni  bo‘yicha  mol-

mulkining 

haqiqiy 

o‘rtacha  qoldiq  qiymatidan  kelib  chiqib,  yil 

boshidan  o‘sib  borish  tarzida  mustaqil  ravishda  tuzatishlar  kiritib 

boradilar.                                  

Yana 

bir 

masalaga 

diqqatimizni 

qaratmoqchimiz, 

ya‘ni 

mol-mulk 

solig‘ining 

rag‘batlantiruvchilik 

xususiyatini 

oshirish 

maqsadida 

ilmiy 

asoslangan  soliqqa  tortilmaydigan  minimumni  joriy  etishdir.  Bizningcha  bu 

minimumning  joriy  etilishi  endigina  o‘z  faoliyatini  boshlagan,  iqtisodiyot  uchun 

muhim  tarmoqda  faoliyat  yuritayotgan  korxonalarning  moliyaviy-xo‘jalik 

faoliyatini 

birmuncha 

yaxshilashga 

xizmat 

qilgan 

bo‘lar 

edi. 

Korxona 

imtiyozdan  bo‘shagan  mablag‘ni  ishlab  chiqarishga  qayta  tashlashi  natijasida 

esa  uning  kelgusidagi  soliq  bazasini  kengaytirilishiga  erishilgan  bo‘lar  edi. 

Kelgusida  soliqqa  tortiladigan  bazaning  kengayishidan  esa  davlat  bevosita 

manfaatdordir. 

Bugungi 

kunda 

esa 

rivojlangan 

mamlakatlarda 

bu 

amaliyotdan  keng  miqyosda  foydalaniladi. 

Shuni 

alohida 

ta‘kidlash 

joizki, 

mahalliy 

soliq 

va 

yig‘imlar 

samaradorligini 

oshirish 

mahalliy 

o‘zini 

o‘zi 

boshqarish 

organlarining 

moliyaviy  mustaqilligini  oshirish  yo‘llaridan  biridir. 

O‘zbekistonda  amalga  oshirilayotgan  soliqqa  tortish  islohotlari  iqtisodiy 

yangilanishlarning  tarkibiy  qismi  sifatida  o‘tish  davrining  umumiqtisodiy  va 

maxsus  vazifalarini  hal  etishga  yordam  berishi  lozim.  Bunda  mahalliy  soliqlar 

va  yig‘imlar  tizimini  davr  talabidan  kelib  chiqib  takomillashtirish,  undan 

aholining 

turmush 

darajasini 

tartibga 

solish, 

tadbirkorlik 

faoliyatini 

rag‘batlantirish  va  byudjetga  muntazam  ravishda  daromadlar  kelib  tushishini 

ta‘minlash  uchun foydalanish  muhim  ahamiyat  kasb etadi. 

---

31