Ta’limni tashkil etish turlari va shakllari. Dars — ta’jim tizimini tashkil etishning asosiy shakli sifatida. Reja

dastlabki
bosqich
hisoblanadi. Muammoni 
hal etishning 
keyingi
bosqichida
ta’lim oluvchilar berilayotgan savol bo‘yicha mavjud 
muammoni aniqlaydilar, tahlil qiladilar, javob topish uchun ularning yetarli emasligini 
aniqlaydilar va yetishmayotgan axborotni topishga intiladilar. 
Uchinchi
bosqich
muammoni 
yechish uchun zarur bo‘lgan bilimlarni turli usullar bilan egallashga qaratilgan faoliyat bo‘lib, u 
ta’lim oluvchida mustaqil fikr shakllanishi orqali aniqlanadi. Shundan keyin muammoni hal 
etish, olingan natijalarni tekshirish, dastlabki gipoteza bilan solishtirish, egallangan bilimlar, 
malakalarni tizimlashtirish va umumlashtirish jarayonlari amalga oshiriladi. 
Muammoli topshiriqlar savollar, o‘quv masalalari, amaliy vaziyatlardan iborat bo‘lishi 
mumkin. Muammoli savolda javoblar izlash turli variantlarda bo‘lishi mumkin. 
Muammoli masala esa uni yechish yo‘llarini mustaqil izlashga intilishni yuzaga keltiruvchi 
o‘quv – o‘rganish topshirig‘idir. Muammoli masala asosini mavjud bilimlar o‘rtasidagi qarama – 
qarshiliklar tashkil etadi. 
O‘qish jarayonida muammoli vaziyat sub’ekt (ta’lim oluvchi) o‘zi uchun qiyin bo‘lgan 
masalani yechishga qiziqishi, ammo unga ma’lumotlar yetishmasligi va uning o‘zi ularni izlab 
topishi zarurligini ko‘zda tutiladi. 
Muammoli o‘qitishning afzalliklari:
shaxsiy ijodiy faoliyatni tashkil etish asosida 
bilimlarni mustahkam egallash, o‘qishga qiziqishni uyg‘otish, ijodiy va mustaqil fikrlashni 
rivojlantirish, o‘qitishning mustahkam va amaliy natijalariga erishish. 
Kamchiliklari
ta’lim 
oluvchilarning idrok etish faoliyatlarini boshqarishning qiyinligi, muammoni qo‘yish va hal etish 
uchun ko‘p vaqt sarflanishi, muammoli vaziyatni yaratish va mustaqil hal qilish imkoniyatini har 
bir ta’lim oluvchiga taqdim etishning qiyinchiligi bilan belgilanadi.