Ta’limi vazirligi jizzax viloyati baxmal tumani xalq ta’limi bo’limiga qarashli 56-umumiy o’rta ta’lim maktabining sonli buyrug’I

Og’iz bo’shlig’i gigiyenasi
Tishni toza tutish, uni doimo turli xil pasta, poroshoklar bilan tish cho’tkasi yordamida 2 marta yuvib turish, ya’ni ertalabki nonushtadan va kechqurungi ovqatlanishdan so’ng, bu xildagi parvarish tish tomirlari va milklarni mustahkamlashning muhim vositasidir.
Har bir ovqatlanishdan so’ng tishlarni suv bilan chayqab, tish oralarida qolgan ovqat qoldiqlarini albatta yo’qotish zarur. Agar shunday qilinmasa, ovqat qoldiqlari chirib, og’izdan badbo’y hid kela boshlaydi. Agar milk va tanglay tozaligiga jiddiy e’tibor berilmasa, turli xil tish, milk kasalliklari vujudga keladi.


Soch gigiyenasi
Sochni haftada bir marta yuvib turish zarur. Soch holatiga qarab, soch terisini quruq, yog’li, normal bo’lishiga moslab sochga ishlatiladigan shampunlardan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Soch terisini oziqlantirish uchun soch terisiga kefir, qaymoq surtib 30 daqiqadan so’ng yuvib tashlanadi. Bu sochga jilo berib, soch terisini oziqlantiradi.


Teri gigiyenasi
Barchaga ma’lumki, jismimizni ko’p qismi teri bilan qoplangan. Bizning vujudimiz o’pka orqali nafas olishdan tashqari, teri orqali ham nafas oladi. Shuning uchun terini tozaligi katta ahamiyatga ega. Teri toza bo’lishi uchun imkoniyat darajasida har kuni dush qabul qilish lozim. Haftada bir marta hammomda cho’milish kerak. Bu teridagi har xil bakteriya, mikroblarni tozalashga yordam beradi.


Kun tartibiga rioya qilish
Kun tartibi – uyqudan turish, ertalabki badantarbiya mashg’ulotlari, ertalabki gigiyenik tadbirlar, nonushta, ro’zg’ordagi ishlar, o’qish, tushlik, hordiq chiqarish, bo’sh vaqtlar, kechki ovqat, kechki gigiyenik tadbirlar, uyquga yotish, uyqu va hokazo.
O’smirlarning sihat-salomat bo’lishi va to’g’ri rivojlanishi uning kun tartibini to’g’ri tuzilishiga bog’liqligini bilish lozim. Ular vaqtida aqliy mehnat qilib, vaqtida jismoniy mehnat qilishi, yetarlicha uxlashi va to’la sifatli ovqatlanishi lozim.
Me’yoriy uyqu – sog’liq garovi. Uyqu organizmning hayotiy muhim ehtiyoji hisoblanib, bosh miya po’stlog’ini holdan toyishdan saqlaydi. Uyquning davomiyligi yoshga qarab belgilanadi. O’smir yoshlarda 8-9 soatni tashkil qiladi.
Uxlashdan oldin quyidagilarga e’tibor berish lozim:
• doimo bir vaqtda uxlashga odatlanish;
• xona harorati 18-19° bo’lishi;
• uxlashdan oldin 40-60 daqiqa sayr qilish;
• uxlashdan oldin radio orqali, oynai jahon orqali ko’rsatilayotgan har xil asab tizimiga salbiy ta’sir qiluvchi eshittirishlar, ko’rsatuvlarni iloji boricha eshitish va tomosha qilishni farzandlarga ma’n etish;
• yotishdan oldin iliq dush qabul qilish;
• ovqatlangandan so’ng kamida 3 soatdan keyin uxlash;
• o’rtacha qattiqlikdagi tekis joyda uxlash.
Tinch, yaxshi uxlaganda, ertalab tetik va bardam bo’lib turiladi, dam olganda esa, o’qishga ishtiyoq oshadi. Ertalab vaqtida erta turib, barcha zarur ishlarni shoshmasdan bajarib, vaqtida o’qish, ishga ketish kerak.