Talim vazirligi

Dreyek Frinsiz (taxminan 1540 - 1596 )- Ingliz dengiz sayyoxi, vitse-admerali. Vest- Indiyaga qilingan qaroqchilik ekspeditsiyasining raxbari, 1577 – 1580 –yillarda Magellandan so’ng 2-bo’lib dunyo bo’ylab suzib chiqqan. Ispanlarning “Yengilmas armada”sini tor mor qilishda amalda ingliz flotini boshqargan.

Drek bo’g’ozi Olovli Yer arxipelagi va Janubiy Shatlandiya orollari oralig’ida joylashgan. Atlantika okeanini Tinch okean bilan bog’laydi. Uzunligi – 460 km ga teng, dunyodagi eng katta bo’g’oz (1120 km gacha). Chuqurligi – 5249 m ga teng, asosan kuchli bo’ronlar bo’lib turadi. Qish oyida janubiy, qismi muz bilan qoplanadi, yozda esa azberk ko’p. Drek bo’g’ozi hudididan 1578-yilda suzib o’tgan ingliz dengizchi sayyoxi Drek Frensis nomi bilan ataladi.

Dunay Yevropadagi daryo, uzunligi jixatdan Volgadan keyin 2- o’rinda turadi. Uzunligi - 2850 km, havzasining maydoni esa 817 ming km kv ga teng. Germaniyadagi Shvartsvold tog’larining sharqiy yon bag’ridan boshlanib Qora dengizga katta delta xosil qilib quyiladi. Dunay oqish tavsifiga ko’ra yuqori, o’rta va quyi Dunaylarga bo’linadi. Dunayning rejimi murakkab: baxorda to’lib oqadi, yoz va kuzda toshib, qishda esa suvi kamayadi. Dunay daryosi Qora dengizga yiliga 120 mln tonna oqiziq va mineral moddalar keltiradi. Dunayda yil davomida kema qatnaydi. Daryo bo’yida 100 dan ortiq port shaxarlar joylashgan. Eng yirik portlari: Regenspurg, Vena, Bratislaba, Budapesht, Belgrad va boshqalar.

Dyuna shamol to’plangan qum tepalari. Dengiz, daryo, ko’llarning to’yinishidan qumli soxillarda paydo bo’ldi. Dyunaning shamolga qaragan tomoni sal qiya, shamolga ters tamoni tik bo’ladi. Bal 10-30 m dan yuz metrgacha yetadi.

Dyuna shamol tasiria yiliga bir nech m ga siljib turishi mumkin. G’arb adabiyotida har qanday qum uyumi iliq sharoiti va shaklidan qatiy nazar Dyuna deb ataladi. Shamolga ro’para tomoni uzun va oldidagi tik tomoni do’mboq bo’lishi bilan Dyuna cho’ldagi barxanlardan farq qiladi.