Таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

ГИДРОХИНОН-толконянка барги (Folia Uvae Ursi)нинг асосий таъсир кўрсатувчи моддаси хисобланади. Пешоб йўлларини-дезенфекция қилиш учун ичилади. Бу ўсимлик таркибидаги глюкозид-арбутин ичакда глюкоза ва гидрохинонга парчаланади. Жигарда гидрохинон глюкурон кислотаси билан бирикиб пешоб таркибида ажралади. Пешобда бу бирикмадан гидрохинон ажралади.
ҚАЙИН ҚОРА МОЙИ (Pix liquida)-тозаланмаган махсулот бўлиб таркибида фенол ва унинг хосилалари бор. Қайин, қарағай дарахти ўтинларни қуриқ ҳайдаш йўли билан олинади. Таркибида фенол, крезол, диоксибензол, гвякол ва бошқа араматик моддалар бор. Қайин қора мойи микробларга ва паразитларга (кана, бит) қарши таъсирга эга. Терига суртилса концентрациясига қараб керотопластик, кераотолитик таъсир кўрсатади. Асосан суртма сифатида-(вишневски малхами) йирингли яраларда қўлланилади.
ЛИЗОЛ-каллий совунда керезол эритмаси. Таббобатда қўлларни ишлов бериш учун (1-2%эритмаси) ва кинни ювиш (чайин-спринцевание) (0,5-1%) учун қўлланилади.
БЎЁҚЛАР
БРИЛЛИАНТ ЯШИЛИ-трифенил метан ҳосиласи, кучли ва тез таъсирли антесентик ҳоссага эга. Тилла стафилаккоклар, бўғма (дифтерия) таёқчаси, кўпгина грамм мусбат бактериялар брллиант яшилига жуда сезгирдирлар лекин бу антисектикнинг таъсир кучи оқсиллар ва бошқа органик моддалар таъсирида сусайиб кетади. Асосан пиодермияларда ташқи (суртиш учун) қўлланилади.
МЕТИЛЕН КЎКИ-бриллиант яшилидан кучсизроқ. Тез қайтарилиб лейкоформага ўтади, қонда метилен кўки лейкоформа билан оксидланиш-қайтарилиш потенциалини ҳосил қилади. М-н: метгемоглабинни қайтариб гемоглобинга ўтказади. Препаратнинг (1%эритмаси 0,1-1 кг) парентерал (т/и) қўлланилади. Асосан метгемоглабин ҳосил қилувчи захарлар билан захарланганда ката дозаларда метилен кмоглобинни мет гемоглобинга ўтказади. Препаратнинг бу хоссаси синил кислотаси билан захарланганда қўл келади, чунки метгемоглабин цианидлар билан боғланиб захарсиз цианметгемоглабин хосил қилади. Метилен кукини-анетсептик восита сифатида ташқи томонда қўлланилади, масалан: автоз стоматит, гингевит, ярали стамотит. Бундан ташқари цистит, уретрит ва пешоб йўлларининг бошқа ҳасталикларида ичилади.