Таълим вазирлиги тошкент молия институти “статистика ва эконометрика” кафедраси

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС
ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

ТОШКЕНТ МОЛИЯ ИНСТИТУТИ

“СТАТИСТИКА ВА ЭКОНОМЕТРИКА” КАФЕДРАСИ

“ЭКОНОМЕТРИКА” ФАНИДАН
БХА 58-2 гурух талабаси
ДАВРАНОВ АЗИЗ АРТИКБОЙ ЎҒЛИнинг
2- семестр учун ёзган
Якуний иши

ТОШКЕНТ – 2021
2-variant

1. 
   CHiziqli regressiya tenglamasini tuzish bosqichlari va usullari.
   
2. 
   Berilgan ma’lumotlar asosida (raqamlar shartli):
   

Yillar	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016
Davlat byudjeti daromadlari tr-ln.so’m	4.0	6.1	8.8	10.8	13.6	17.1	21.3	26.2	31.7	36.5

Berilgan ma’lumotlar asosida:

1) To‘rt yillik sirg‘anchiq o‘rtachalarni aniqlang;
2) Analitik tekislash orqali modelni tuzing;
3) Approksimatsiya o‘rtacha xatosini aniqlang;
Javoblar:

1.Parametrlari aniq iqtisodiy ma’noga ega bo’lgan chiziqli regressiya ekonometrikada keng qo’llaniladi.

Chiziqli regressiya tenglamasi quyidagi y_x = a + bx yoki y = a + bx + s ko‘rinishga ega. Ushbu y_x = a + bx ko‘rinishdagi tenglama berilgan nuqtalar absissalari bo‘yicha natijaviy belgining nazariy qiymatlarini topishga imkoniyat beradi. Agar y_x = f(x) deb belgilasak, unda f(x) = a + bx tenglama tekislikda to‘g‘ri chiziqni tavsiflaydi. Shuning uchun f{x_i) = a+bx_i miqdorlar x = x_i bo‘lganda to‘g‘richiziqdagi nuqtalarning ordinatalarini anglatadi. Ularni y- f(Xj) deb belgilaymiz.
Chiziqli regressiya Ỳ_х=a+bx yoki Ỳ_х(x_i)=a+bx_i+ ko’rinishdagi tenglamalarni tuzishga olib keladi. Ỳ_х=a+bx tenglama x omil belgining qiymatilar to’plamida uning haqiqiy qiymatlarini tenglamaga qo’yib y natijaviy belgining nazariy qiymatlariga ega bo’lishni ta’minlaydi.
Chiziqli regressiyani tuzish uning a va b parametrlarini baholashga olib keladi.
Chiziqli regressiya tenglamasida b parametr regressiya koeffitsienti deyiladi. Uning qiymati ta’sir etuvchi omil bir birlikda o’zgarganda natijaning o’rtacha qanchaga o’zgarishini ko’rsatadi.
Regressiya tenglamasida a parametr y ning x = 0 bo’lgandagi qiymati, x omilning nol qiymatida a hech qanday iqtisodiy ma’noga ega bo’lmaydi, ayniqsa a  0 bo’lganda. a  0 bo’lganda natijaning nisbiy o’zgarishi x omilning o’zgarishiga nisbatan sekinroq bo’ladi.
Tasodifiy miqdor ε- ta’siri modelda e’tiborga olinmagan omillarni, tasodifiy xatolarni va o’lchash xususiyatlarini o’z ichiga oladi. Tasodifiy miqdorlarni modellarda e’tiborga olinishi quydagi manbalar bilan bog’liq: modellarning tuzilishi; boshlang’ich ma’lumotlarni tanlab olish xususiyati hamda o’zgaruvchilarni o’lchash va ularni hisoblash xususiyatlari.

1. 
   Berilgan ma’lumotlar asosida (raqamlar shartli):