Ta'lim vazirligi Toshkent Kimyo-texnologiya instituti

3.Xom-ashyo va maxsulotning fizik-kimyoviy xususiyatlari.
Ammoniy nitrat ishlab chiqarish ammiakni nitrat kislotasi bilan neytrallash jarayoniga asoslangan bo‘lib, hom-ashyoning asosini nitrat kislotasi va ammiak tashkil qiladi.

Ammiak – rangsiz, o‘ziga xos o‘tkir xidli, bo‘g‘uvchi gaz bo‘lib, havodan deyarli ikki marta yengil. Normal sharoitda gaz holidagi ammiakning zichligi 0,771 kg/sm³. Bosim oshirilganda yoki ammiak sovutilganda u osonlik bilan rangsiz suyuqlikka aylanadi. – 33,4⁰C da esa suyuq holatga o‘tadi. – 78⁰C da esa kristall bo‘lib qotadi. Sanoatda ammiakning turli xil kislotalar bilan qilgan birikmasi qishloq xo‘jaligida o‘g‘it sifatida ishlatiladi. Bularning eritmalari esa umumiy tarzda ammiakatlar deyiladi. Qishloq xo‘jaligida suyuq azotli o‘g‘itlar sifatida ishlatiladi. 20⁰C haroratda bir hajm suvda 700 hajm ammiak eriydi. Qaynatilganda erigan ammiak eritmadan uchib chiqibketadi.

Ammiakning muhim kimyoviy xossasi uning kislotalar bilan o‘zaro ta'sirlashib, ammoniy tuzlarini xosil qilishidir. Bu holda ammiak molekulasiga kislotaning vodorod ioni birikib, tuz tarkibiga kiradigan ammoniy ionini xosil qiladi: