Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Хусусий корхоналарда устав фондига бўлган мулкий ҳуқуқлар 
тақсимоти* 
 
Мулкий ҳуқуқ 
турлари
Мулкий ҳуқуқ субъектлари 
Корхона 
бошлиғи 
(директори) 
Корхона 
ишчилари 
(ходимлари) 
Давлат 
Эгалик қилиш ҳуқуқи 
+ 
Фойдаланиш ҳуқуқи 
+ 
+ 
Тасарруф этиш ҳуқуқи 
+ 
Даромад олиш ҳуқуқи 
+ 
+ 
Капитал қиймат ҳуқуқи 
+ 
Хавфсизлик ҳуқуқи 
+ 
+ 
Мерос 
ва 
васиятнома 
бўйича ўтиш ҳуқуқи 
+ 
Муддатсизлик ҳуқуқи 
+ 
Зарарли 
фойдаланишни 
таъқиқлаш ҳуқуқи 
+ 
Ундириш 
кўринишидаги 
жавобгарлик ҳуқуқи 
+ 
+ 
Қолдиқ хусусияти ҳуқуқи 
+ 
+ 
* Жадвал Ўзбекистон Республикасининг “Хусусий корхоналар тўғрисида”ги ҳамда “Тадбиркорлик 
фаолияти эркинлигининг кафолатлари тўғрисида”ги қонунлари ҳамда Фуқаролик Кодекси асосида тузилган.
Ўзбекистонда фермер хўжаликларига тегишли мол-мулк ва уларга бўлган 
мулкий ҳуқуқлар давлат ҳимоясида. Улар мол-мулкига қуйидагилар киради: 
бинолар, иншоотлар, қишлоқ ҳўжалиги экинзорлари ва кўчатзорлари, дов-
 
дарахтлар, чорва моллар, паррандалар, етиштирган маҳсулот, қишлоқ хўжалиги 
техникалари, инвентарь, асбоб-ускуналар, транспорт воситалари, пул 
маблағлари, интеллектуал мулк объеклари ва бошқалар (7.4-расм).
Маълум муддатга ижарага олинган ер участкаси учун фермер томонидан 
давлатга ижара ҳақи тўланади. Давлат, ўз навбатида, фермернинг ер 
участкасига бўлган ҳуқуқини шу муддатда мустаҳкам ҳимоясини таъминлайди. 
Яъни бу ҳолатда фермер учун ушбу ҳуқуқларни ўз ички имкониятлари билан 
ҳимоялашдан кўра, бу вазифани давлатга юклаб, ўзи ижара ҳақи тўлагани 
фойдалироқдир.

---

93