Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Интернет провайдерларини танлаш
Интернетдан ҳар қандай фойдаланиш интернет-провайдерлар 
ѐки 
Интернет 
хизматлари 
таъминотчилари 
деб 
аталувчи 
ихтисослашган компаниялар томонидан таъминланади. Улар тақдим 
этувчи хизматлар қаторига қуйидагилар киради: 

коммутацияланувчи телефон тармоқлари орқали Интернетга 
уланишни таъминлаш; 

ажратилган тармоқлар ва рақамли алоқа каналлари орқали 
Интернетга уланишни таъминлаш; 

мижоз серверининг домен номини қайд этиш; 

web-сайтни жойлаштириш учун ижарага диск макони тақдим 
этиш; 

ижарага олинган маконда серверга хизмат кўрсатиш. 
Кўрсатилган асосий хизматлардан ташқари провайдерлар 
томонидан 
web-дизайн 
бўйича 
маслаҳат 
бериш, 
серверни 
Интернетдаги асосий қидирув тизимлари ва web-каталогларда қайд 
этиш каби қўшимча бир қатор хизматлар ҳам кўрсатилиши мумкин. 
Интернет 
хизматлари 
таъминотчисини 
танлаш 
жуда 
масъулиятли эканлиги сабабли тақдим этилувчи хизматлар нархидан 
ташқари бу компанияларнинг ўзи ҳақида ҳам кўпроқ маълумот олиш 
мақсадга мувофиқ. Бу жуда мураккаб вазифа бўлиши мумкин, бироқ 
сервернинг ишончли ишлаши учун уни албатта ҳал этиш зарур. 
Интернет хизматлари таъминотчисини танлашда қуйидаги 
саволларни батафсил ўрганиб чиқиш зарур: 

---

214 

таъминотчи Интернетга уланиш учун қайси алоқа канали ѐки 
каналларига эга? 

таъминотчи қайси асбоб-ускуналар ва дастурий таъминотдан 
фодаланади? 

web-сервернинг ишончли ишлаши таъминланадими? 

ахборотни ҳимоя қилиш етарли даражада таъминланадими?

статистик ахборотлар олиш имконияти тақдим этиладими? 
Web-сервер учун жой танлаш
Серверга жойлаштириш учун уч хил вариант мавжуд: Интернет 
хизматлари тақдим этувчи провайдернинг web-серверида, хизматлар 
таъминотчисида жойлашган ҳолда ўз серверида ва фирма ҳудудида ўз 
серверида жойлашиши. Биринчи усул энг тежамкор бўлиб, серверни 
ўрнатиш учун ўртача 100 АҚШ долл. ва кейинчалик унга хизмат 
кўрсатиш учун ойига яна шунча маблағ тўлаш талаб қилинади (аниқ 
рақамлар сервер эгаллаган жой ҳажми, кўрсатилаѐтган хизматлар ва 
ҳоказоларга боғлиқ бўлади). Охирги вариант энг қиммат вариант 
ҳисобланади, чунки унда сервер ва керакли дастурий таъминотни 
сотиб олиш, унга хизмат кўрсатиш, дастурий таъминотни Интернетга 
берухсат уланишдан ҳимоя қилиш, алоқа каналларини ижарага олиш 
ва ҳоказолар учун анча маблағ талаб қилинади. Унинг нархи ўн 
минглаб доллар ва ундан ҳам ортиқни ташкил қилиши мумкин. 
бундай 
танловга 
асосий 
сабаб 
компания сайтига ташриф 
буюрувчилар 
сонининг 
жуда 
кўплиги, 
сервернинг дастурий 
таъминотига 
уланиш 
эҳтиѐжи, 
бевосита 
web-сервердаги 
маълумотларга уланиш эҳтиѐжи ва ҳоказолар бўлиши мумкин. 
кўрсатилган вариантлардан иккинчи оралиқ вариант бўлиб, унга кўра 
web-сервер провайдер ҳудудида жойлашади ва бу ажратилган алоқа 
каналларини ижарага олиш ва унга хизмат кўрсатиш учун 
сарфланувчи харажатларни тежаб қолишга имкон беради.