Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Хўжалик фаолияти деганда, умуман олганда, корхона ва 
ташкилотлар томонидан фойда олиш мақсадида олиб борилаѐтган ҳамда 
мазмунан алоҳида номлардаги фаолият турларини ташкил қилувчи 
хўжалик жараѐнлари ва операциялари (муомалалари) мажмуаси 
тушунилади.
Хўжалик жараѐни деганда корхона ва ташкилотларда юз берган ва 
бераѐтган операциялар йиғиндиси тушунилади. 
Хўжалик операцияси деганда корхона ва ташкилотда юз берган ва 
бераѐтган аниқ харакатлар, ишлар тушунилади. 
Иқтисодиѐтни тобора эркинлаштирилиши корхоналарга турли 
фаолият турлари билан шуғулланишга, уларнинг ҳар бирини фойда 
олиш манбаига айланишига олиб келди. 
Республикамизнинг қонунлари, чунончи Солиқ Кодексига мувофиқ
корхона ва ташкилотларнинг хўжалик фаолияти икки турга бўлинади: 
1. Асосий фаолият – бу корхона ва ташкилотнинг бош мақсадини 
ифодаловчи ҳамда унинг уставида кўрсатилган фаолият тури (ѐки 
турлари). 
«Бухгалтерия ҳисоби» фани предметини 
ташкил қилувчи объектлар 
Хўжалик 
фаолияти
Хўжалик 
фаолияти 
натижалари
Хўжалик 
маблағлари
Хўжалик 
маблағлари 
манбалари

---

2. Асосий бўлмаган фаолият – бу корхона ва ташкилотнинг бош 
мақсади бўлиб ҳисобланмайдиган, шу билан бирга қўшимча фойда олиш 
мақсадида ҳамда асосий фаолият учун зарурат юзасидан юритиладиган 
фаолият тури ѐки турлари. 
Корхоналарнинг асосий ва асосий бўлмаган фаолият турлари 7- 
расмда келтирилган. 
 
 
7-расм. Корхоналар хўжалик фаолиятининг турлари 
Хар қандай корхонанинг асосий фаолияти турлари ўз ичига 
таъминот, ишлаб чиқариш ва сотиш жараѐнларини олади (8- расмга 
қаранг).
 8-расм. Корхоналар асосий фаолиятини ташкил қилувчи