Ta’lim vazirligi o. Y u. R a s h I d o V, I. I. A L i m o V


 .5 .  M oliya  tizimi  va  uning  bo‘g ‘inlariga  tasnif



Download 10,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/223
Sana01.09.2021
Hajmi10,01 Mb.
#162046
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   223
Bog'liq
Pul, kredit va banklar

3 .5 .  M oliya  tizimi  va  uning  bo‘g ‘inlariga  tasnif
Iqtisodiy adabiyotda  «moliya  tizimi»  tushunchasi  ikki  xil  m a’noda 
talqin  etiladi.  Ulardan  birinchisi  asosan  pul  operatsiyalari  bilan  shu- 
g ‘ullanuvchi  xo‘jalik  subyektlari  (tijorat  banklari,  investitsiya  fondlari 
va  konipaniyalari)  faoliyatining  yig‘indisidan  iboratligini  anglatadi. 
Ikkinchisi  esa butun  moliya munosabatlari  tizimidan  iboratliligini  ang­
latadi,  lekin  bu «tizim» tushunchasi  o ‘zaro bog'liqlikni  bildiradi.  Bunga 
asosan  alohida  olingan  moliya  munosabatlari,  uning  ishtirokchilari  va 
b o ‘g‘inlariga  vaholanki  moliya  tizimiga  ta ’rif berish  mumkin.  Moliya 
tizimi — turli  moliya munosabatlarining yig‘indisi  hisoblanib, bu muno- 
sabatlar jarayonlarida  xo ‘jalik  yurituvchi  subyektlar va  davlatning  pul 
m ablag'lari  jam g'arm alari  turli  shakllar  h a m d a   usullar  yordam ida 
shakllanadi,  taqsimlanadi  va  sarflanadi.
Moliya  tizimini  moliya  munosabatlari  ishtirokchilarining  o ‘ziga 
xos  xususiyatiga  asosan  4-ch izm ad a  ko'rish  mumkin.
C hizm adan  ko‘rinib  turibdiki,  moliya  tizimi  ikki  asosiy  va  o'zaro 
bog‘langan  b o ‘g‘inostidan  iborat.  Birinchisiga,  markazlashgan  moliya 
kirib,  u  iqtisodiyot  m iqyosida  kengaytirilgan  ishlab  chiqarishning 
ehtiyojlarini vajam iyat aholisining ijtimoiy guruhlarini  ijtimoiy himoya 
qilish  uch u n   kerakli  moliya  mablag‘lari  bilan  t a ’minlash  vazifasini 
amalga  oshiradi.  Ikkinchisiga  xo'jalik  subyektlarining  moliyasi  kirib, 
u   alohida  olingan  subyektlarning  ishlab  chiqarish  jarayonlarini  pul 
mablagMari  bilan  t a ’m inlashni  amalga  oshiradi.
M oliya  tizim ining  m arkazlashm agan  moliya  b o ‘g ‘inosti  moliya 
tizimining asosi hisoblanadi,  chunki  xo‘jalik subyektlarining moliyasida, 
y a ’ni  asosan  moddiy  ishlab  chiqarish  sohasida  moliya  resursiarining 
asosiy  qismi  shakllanadi.  X o ‘jalik  subyektlarining  moliyasi,  moliya 
tizim ining  bo‘g‘ini  sifatida  m amlakatdagi  pul  mablag'lari  jaing‘ar- 
m alarining  manbayi  hisoblangan  milliy  d aro m ad  yaratiladi.  Shuni



Download 10,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   223




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish