Ta’lim vazirligi o. Y u. R a s h I d o V, I. I. A L i m o V

8 .6 .  Xalqaro  kredit  munosabatlari
Xalqaro  kredit  xalqaro  iqtisodiy  munosabatlar  jarayonida  valuta 
va tovar resurslarini qaytarishlik,  muddatlilik  hamda foiz to'lash shartlari 
asosida  taqdim   etilishi  bilan  bog'liq  ssuda  kapitalining  harakatidir. 
Kreditorlar va qarz oluvchilar sifatida xususiy korxona (bank, firma)lar,

---

davlat tashkilotlari,  hukumatlar,  xalqaro  ham da  hududiy valuta-kredit 
va  moliyaviy  tashkilotlar  maydonga  chiqadi.
Xalqaro  kredit  kapitalistik  ishlab  chiqarish  usulining  dastlabki 
bosqichlarida  vujudga  kelgan  va  kapitalni  dastlabki  ja m g 'a ris h n in g  
richaglaridan  biri  edi.  Ishlab  c h iq a ris h n in g   milliy  c h e g a r a la r d a n  
tashqariga chiqishi, xo'jalik aloqalari baynalmilallashuvining kuchayishi, 
kapitalning  xalqaro  jihatdan  ijtim oiylashuvi,  ishlab  c h iq a ris h n in g  
ixtisoslashuvi va kooperatsiyalashuvi  ha m d a   ilmiy-texnik inqilob uning 
rivojlanishining  obyektiv  asosi  b o ‘ldi.
Xalqaro  kreditning manbalari  bo'lib:  korxonalardagi  m ablag'larning 
davriy  aylanishi  jaray onida  v a q tin c h a   b o ‘sh  bo'lib  qolad ig a n   pul 
shaklidagi  kapitalning  bir  qismi;  banklar  tom on idan   yig’ib,  jam la - 
nadigan  davlat  va  xususiy  sektorning  pul  ja m g ’armalari  hisoblanadi.
Takror ishlab chiqarish jarayonining ayrim joylarida xalqaro  kreditga 
obyektiv zarurat tug‘iladi.  Ushbu zarurat:  1)  mablag‘larning x o ‘jalikdagi 
doiraviy  aylanishi  bilan  bog‘liq;  2)  m ahsulot  ishlab  chiqarish  va  uni 
sotishning  xususiyatlari  bilan  bog‘liq;  3)  tashqi  iqtisodiy  bitim larning 
hajmi  va  muddatlaridagi  farqlar  bilan  bog‘liq;  4)  ishlab  chiqarishni 
kengaytirishga  moMjallangan  yirik  kapital  q o ‘yilm alarin i  a m a lg a  
oshirilish  zarurati  bilan  bog'liq.