Nomukammal raqobat-mukammal raqobat shartlaridan kamida bittasi bajarilmagan bozor holati.
Nomukammal raqobat sharoitida sotuvchimaksimal foyda olish uchun narx va ishlab chiqarish hajmini manipulyatsiya qila oladi.
Nomukammal raqobat bozorida monopoliya va oligopoliya asosiy rol o'ynaydi. Muhim ishlab chiqarish hajmiga ega bo'lgan holda, ular o'rtacha va marginal xarajatlar bilan belgilanadigan narxdan yuqori bo'lishi mumkin. Biroq, bu borada, albatta, tovarlarga bo'lgan talab kamayishi kerak. Bunday sun'iy ravishda yuqori narx monopoliya va oligopol bilan raqobatlasha olmaydigan kichik va hatto o'rta ishlab chiqaruvchilarni yo'q qiladi.
Nomukammal raqobat mukammal raqobatning ko'plab salbiy tomonlarini bartaraf etmaydi. Bunday sharoitda har qanday raqobat bozor iqtisodiyoti hayotining qattiq qonunidir va aynipaytda bozor dramasi ishtirokchilarining katta qismini fojiali tarzda tugatish uchun ob'ektiv shartdir.
Выделяют следующие Nomukammal raqobatning quyidagi shakllari mavjud: ) oligopoliya
) monopolistik raqobat
) sof monopoliya
Oligopoliya-har qanday mahsulotni sotish bilan shug'ullanadigan bozor tuzilmasi ko'plab sotuvchilar tomonidan amalga oshirilmaydi va yangi sotuvchilarning paydo bo'lishi qiyin yoki mumkin emas. Oligopolistik bozorning maxsus ishi-duopoliya-2 firmalari faoliyat yuritadigan bozor. Oligopolistik firmalar tomonidan sotiladigan tovarlar differentsiatsiya qilingan va standartlashtirilgan bo'lishi mumkin.
"Oligopoliya" atamasi muallifi 16 ingliz yozuvchisi. va birinchi utopistlardan biri Tomas mor.
Odatda oligopolistik bozorlarda mahsulotning yarmi va umumiy sotilishini hisobga olgan holda ikki dan o'nta firma faoliyat yuritadi. Oligopolistik bozorlarda, hech bo'lmaganda, ayrim firmalar mahsulotning umumiy sonida katta ulushlari tufayli narxga ta'sir ko'rsatishi mumkin. Oligopolistik bozorlarda sotuvchilar, ularning raqiblari narxlarni yoki mahsulot miqdorini o'zgartirganda, natijalar bozordagi barcha firmalarning daromadlariga ta'sir qiladi. Sotuvchilar o'zaro bog'liqligini tushunadilar. Sanoatdagi har bir firma uning narxi yoki chiqishi nazorat qiluvchi firmalarning reaktsiyasini keltirib chiqarishi mumkinligini tan oladi. Oligopolistik bozorlarda individual sotuvchilar o'z raqobatchilarining reaktsiyasini hisobga olishlari kerak. Har qanday sotuvchining raqobatdosh firmalardan o'zlari belgilagan narx, ishlab chiqarish hajmi yoki marketing faoliyati o'zgarishlariga javoban kutgan munosabati uning qarorlarini belgilovchi asosiy omil hisoblanadi. Ayrim sotuvchilar o'z raqiblaridan kutgan reaktsiya oligopolistik bozorlarda muvozanatga ta'sir qiladi.
Oligopoliyaning harakatlari narxlarni nazorat qilish, mahsulotni reklama qilish va ishlab chiqarish hajmini aniqlashga urinishni o'z ichiga oladi. Raqobatchilarning bir nechtasi ularni bir-birining qarorlariga bo'lgan munosabati bilan hisoblashadi. Ko'pgina hollarda oligopoliya monopolistik firmalar tomonidan og'zaki bo'lganlarga o'xshash bozorga kirish uchun to'siqlar bilan himoyalangan. Tabiiy oligopoliya, bir nechta firma butun bozor uchun mahsulotlarni uzoq muddatli o'rtacha xarajatlarning pastligi bilan ko'plab firmalarga qaraganda ko'proq etkazib berishi mumkin.
Oligopolistik bozorlar quyidagiva umumiy xususiyatlarga ega:
Bozorda faqat bir nechta firma mavjud. Ular ishlab chiqaradigan mahsulot standartlashtirilgan yoki differentsiatsiyalangan bo'lishi mumkin.
Oligopolistik sohadagi ayrim firmalar yirik bozor ulushiga ega. Shuning uchun bozorda ba'zi firmalar tovarlarning narxiga ta'sir ko'rsatish qobiliyatiga ega bo'lib, bozorda mavjudligini o'zgartiradilar.
Sanoatdagi firmalar soyaning o'zaro bog'liqligini tushunadilar Sotuvchilar har doim o'z raqobatchilarining reaktsiyalari bilan hisoblanadilar, ular narxlarni belgilashda, hajmlar bo'yichako'rsatmalar, reklama xarajatlari miqdori yoki boshqa biznes choralarni ko'radi.
