Ta’lim psixologiyasi

TA’LIM PSIXOLOGIYASI

Nabiyeva Kamolaxon

Reja

1.0’quv faoliyati.

2.0’quv motivlari.

3.Rivojlantiravchi ta’limning psixologik asoslari.
4.Dars jarayonida o’quvchilami boshqarish texnikasi vausullari.
5.Komp’yuterlashtirilgan ta’limning psixologik jihatlari.

O’quv faoliyat

Insonning hayotiy tajribalami bilimlar, ko’nikmalar va malakalar tariqasida o’zlashtirishiga aloqador bo’lgan bir necha tushunchalar mavjud. Bu o’quv faoliyati, ta’lim, o’qish va o’rganishdir.

O’quv faoliyati inson yangi bilim, ko’nikma va malakalar egallaydigan, yoki mavjudlarini o’zgartiradigan, o’z qobiliyatlarini rivojlantiradigan, takoraillashtiradigan jarayondir.

Bunday faoliyat kishiga shu jumladan bolaga ham atrof-muhitga moslashish, o’zining asosiy ehtiyojlari, shuningdek, aqliy o’sish va shaxsiy rivojlanish ehtiyojlarini qondirish imkonini beradi.

O’quv faoliyati shunday faoliyatki, unda shaxsning psixik jarayonlari shakllanadi va rivojlanadi, uning asosida yangi faoliyatlar yuzaga keladi. O’quv faoliyati insonning butun hayoti davomida namoyon bo’luvchi uzluksiz jarayondir.
Ta’lim o’qituvchi va o’quvchining birgalikdagi o’quv faoliyatidan iborat bo’lib, bilim, ko’nikma va malakalami uzatish jarayonidir, hayotiy tajribani o’qituvchidan o’quvchiga uzatishdir.
Ta’lim haqida gapirilganda o’qituvchining ta’lim jarayonidagi maxsus funksiyalariga e’tibor qaratiladi. O’qish ham o’quv faoliyatiga taalluqli bo’lib, lekin ko’proq bu tushuncha ishlatilganda o’quv faoliyatida o’quvchiga tegishli faoliyat nazarda tutiladi
О ’qish — bunda bilim, ko’nikma va malakalami egallash uchun qobiliyatlami rivojlantirishga qaratilgan o’quvchi tomonidan amalga oshiriladigan o’quv harakatlari nazarda tutiladi.
Yuqorida ko’rib o’tilgan uch tushuncha ham o’quv faoliyati mazmuniga taalluqlidir. O’qishning natijasi haqida gapirilganda o’rganish tushunchasidan foydalaniladi.
O’rganish insonning o’quv faoliyati natijasida yangi psixologik sifat va xususiyatlami o’zlashtirganligini bildiradi. Etimiologik jihatdan bu tushuncha “o’rganmoq” tushunchasidan kelib chiqqan bo’lib, individning ta’lim va o’qish natijasida o’rganishi mumkin bo’lgan barcha narsalami o’z ichiga oladi.
Rivojlanish bilan bog’liq barcha narsani o’rganish deb aytish mumkin emasligini ta’kidlash Joiz. Masalan, unga organizmning biologik jihatdan yetilish jarayonlarini kiritish mumkin emas. Chunki organizmning biologik o’rganishga bog’liq emas. Lekin o’rganish deb ataladigan barcha jarayonlar yetilishga umuman bog’liq emas deb bo’lmaydi. Bu barcha olimlar tomonidan tan olingan. Lekin rivojlanish qay darajada yetilish bilan bog’liqligini aniqlash muhim. O’rganish doimo ma’Ium darajada organizmning biologik yetilishiga tayanadi. Masalan, bolaga bosh miyadagi nutq uchun javob beradigan bo’limlar yetilmaguncha gapirishni o’rgatib bo’lmaydi. Bu ikki jarayon o’rtasida teskari aioqa ham mayjud: ta’lim va o’qish organizmning yetilishiga ham ma’Ium ma’noda ta’sir ko’rsatadi.