Talabalari uchun darslik

26  -  rasm.  Tovuqlarda pat  rangining jins  bilan  birikkan  holda 
irsiylanishi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Fen. 
qora
Gen.
l ) P Gen.  Z b W
gam  Z b  W 
Fen. 
chi рог 
F 
Z BZ b  x
lGen.
/ \
gam  Z B  Z b 
Z B  W 
Fen. 
chipor 
chipor 
chipor 
qora 
F2Gen  Z BZ B 
Z BZ b 
Z BW 
Z bW
B — chipor  rang;  b  — qora rangni  ifodalaydi.
Retsiprok  chatishtirishda  ya’ni  chipor  tovuq  bilan  qora  xo‘roz 
chatishishidan  olingan  Ғ^  parrandalarning  tovuqlari  qora,  xo‘rozlari 
chipor  rangda bo‘ladi.Ularning ikkinchi avlodida tovuq va xo‘rozlaming 
50  foizichipor,  50  foizining pati qora rangda bo‘ladi.Bu xil chatishtirish 
natijasi  tubandagicha:
Fen. 
chipor 
qora
2)  Pr 
Z BW  x 
Z bZ b
|
gam Z B  W 
Z b 
Fen. 
chipor 
qora 
Firrfn 
Z BZ b  x 
Z bW 
IG,D- 
/ \  
/ \  
gam Z в  Z b 
Z b  W 
Fen. 
chipor 
qora 
chipor 
qora 
F,_ 
Z BZ b 
Z bZ b 
Z BW 
Z bW
2Gcu.
Tajribalaming ko‘rsatishicha Y xromosoma hamma vaqt genetik jihatdan 
nofaol boiavermaydi. Ayrim holatlarda Y xromosomada ham ba’zi genlar 
uchrashi mumkin. Bunday vaqtda Yxromosomadajoylashgan gen ta’sirida 
rivojlanadigan belgi faqat егкак oiganizmdan erkak organizmga irsiylanadi. 
Masalan,  akvariumda  boqiladigan  tirik  tug‘adigan  guppi  baligini  orqa 
tomonidagi  suzgich  qanotida  qoramtir  dog‘ni  rivojlantiruvchi  gen  Y 
xromosomada joylashgan boiib,  bu belgi urchiyotganda erkakdan  erkak 
guppiga beriladi.
Odam  qulogidan  tuk  o‘sib  chiqishini  belgilovchi  gen,  shuningdek 
tishlarni katta-kichikligi, barmoqlar orasidagi parda hamda erkaklik kuch- 
quwati Y xromosomada joylashgan genlaming ta;sirida rivojlanib, otadan 
faqat o4g‘il bolalaiga beriladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---