Talabalari uchun darslik

F2 da belgilarning nisbatini 12:3:1 sxemada bo‘lishi. 
Agar chatishtirish 
uchun tanlangan ota-ona formalar ham fenotip, ham genotip jihatdan 
farq qilsalar, u holda F2 da fenotiplar bo‘yicha 12:3:1 nisbatda xilma- 
xillik hosil boiadi. Misol uchun yung rangi oq va qo‘ng‘ir, urg‘ochi va 
егкак itlaming chatishishidagi birinchi va ikkinchi avlodini olsak, birinchi 
avlodda егкак va urg‘ochi itlar yungi oq rangda boiadi. Mabodo Ғ^ dagi 
егкак va uig‘ochi itlar o‘zaro chatishtirilsa, u holda F2 dagi itlarning 12/16 
oq yungli, 3/16 qora yungli, 1/16 qo‘ng‘ir yungli boiadi. Bu misolda 
dominant ingibitor gen bir vaqtning o‘zida yungdagi qora rangni hosil 
etuvchi (A), hamda qo‘ng‘ir rangni hosil qiluvchi (
a
) gen ta'sirini bo‘g‘adi 
(41-rasm).
41 
- 
rasm. Itlarda yung rangining irsiylanishi (epistaz)■ Л
— 
qora,
a— qo‘ng‘irrang, I — rang hosil qiluvchi gen faoliyatini to ‘xtatuvchi, i —
rang hosil qiluvchi gen faoliyatini to \xtatmaydigan gen.
Retsessiv epistazda 
retsessiv genlar gomozigota holatda belgini 
bevosita rivojlantiruvchi dominant genlar faoliyatini bo‘g‘adi. Retsessiv 
epistaz bir tomonlama yoki ikki tomonlama boiadi. Bir tomonlama
oq
qora
jigarrang

---

epistazda chatishtirishda qatnashgan bir organizmning retsessiv ingibitor 
genlari gomozigota holatda boshqa allel bo‘lmagan dominant gen ta’sirini 
to‘xtatadi.Chunonchi genotip jihatdan farqlanuvchi fenotipi o4zaro o‘xshash 
oq rangli piyozboshlami chatishtirsak F, da oq piyozbosh, ulaming o‘zaro 
chatishishidan F2 da 13/16 oq, 3/16 rangli piyozbosh hosil bo‘ladi (42- 
rasm).
AAJJ 
aaJl