|
Hisobot mazmuni.
2-laboratoriya ishi bo’yicha har bitta talaba jadvalda berilgan funksiyaning elektron sxemasini VA va YOKI VAda EMAS mantiqiy elementlari yordamida (Electronics WorkBench dasturida) yasab, rostlik jadvali tuziladi va hisobot elektron va qog’oz shakllarida topshiriladi.
|
|
|
2.5-jadval.
|
Variant
|
Berilgan funksiya
|
Variant
|
Berilgan funksiya
|
№
|
|
№
|
|
1.
|
f=AC+BC+AB
|
17
|
f=(AC+B)(D+E)
|
2.
|
f=AB+C+D
|
18
|
f=A(CE+BD)+BC
|
3.
|
f=ABC+D
|
19
|
f=(A+C)(B+E)D
|
4.
|
f=AB+CDE
|
20
|
f=(A+BD)CE
|
5.
|
f=BC+AC+D
|
21
|
f=(AC+BC)D
|
6.
|
f=ABD+CE
|
22
|
f=AB(C+D)+E
|
7.
|
f=BD+A+CEB
|
23
|
f=(AB+C)DE
|
8.
|
f=AB+AC+CD
|
24
|
f=(AB+CD)E
|
9.
|
f=A+C+BD
|
25
|
f=ABC+BCD+CDE
|
10.
|
f=BD+AC+CD
|
26
|
f=AC+BE+BD+AD
|
11.
|
f=ABC+ABD
|
27
|
f=BC+AB+AD+BD
|
12.
|
f=ABE+CDE+BC
|
28
|
f=ABCD+BE+AE
|
13.
|
|
29
|
|
14.
|
|
30
|
|
15.
|
|
31
|
|
16.
|
|
32
|
|
Laboratoriya ishi № 3.
Mavzu: Yoki emas, Va emas, Istisno-Emas, istisno-VA mantiqiy elementlarini tadqiqiq etish.
Ishning maqsadi va vazmuni:Yoki-emas, Va emas, Istisno-Emas mantiqiy elementlari va ularni sxemada belgilanishi, chinlik jadvalini o’rganish.
Nazariy qism
YOKI-EMAS mantiqiy elementi. YOKI-EMAS funksiyasining algebraik ko’rinishi f=̅̅̅̅̅̅̅̅ ifodalanadi. Bu funksiyaning rostlik jadvali 3.1-jadvalda keltirilgan.
3.1-jadval
R
aqamli tizimlarda YOKI-EMAS funksiyasi YOKI-EMAS elementi deb ataluvchi elektron sxema yordamida amalga oshiriladi. 3.1-rasmda YOKI-EMAS elementining belgilanishi ko’rsatilgan.
3.1-rasm. YOKI-EMAS elementining belgilanishi.
Rostlik jadvali shuni ko’rsatadiki, agarda YOKI-EMAS elementining 1ta yoki 2ta kirishida mantiqiy «1» bo’lsa, u holda uning chiqishida mantiqiy «0» bo’ladi. Qalin shriftlar bilan ko’rsatilgan rostlik jadvalining 2ta satri YOKI-EMAS elementining A kirishida barcha vaqt mantiqiy «0» bo’lgandagi holatini ifodalaydi. Bu satrlarni ko’rib chiqsak, agarda V=0 bo’lsa f=1 bo’ladi VAda V=1 bo’lsa f=0 bo’ladi (2.2-rasm). Bundan kelib chiqadiki, 1ta aktiv kirishli YOKI-EMAS elementi invertor kabi qo’llaniladi.
3.2-rasm. 2ta kirishli YOKI-EMAS elementining A kirishida barcha vaqt mantiqiy «0» bo‘lgandagi holati.
VA, YOKI va EMAS elementlarini YOKI-EMAS elementlari yordamida amalga oshirsa bo’ladi.
VA-EMAS mantiqiy elementi. Avvalgi laboratoriya ishlarida bizlar VA, YOKI va EMAS mantiqiy elementlarini ko’rib chiqqan edik. Amaliyotda ko’pchilik mantiqiy sxemalar VA-EMAS va YOKI-EMAS elementlpri asosida amalga oshiriladi. Sababi VA va YOKI mantiqiy elementlari iqtisodiy tomondan qimmatga tushadi.
VA-EMAS funksiyasi algebraik ko’rinishi f=̅̅̅̅ ifodalanadi. Bu funksiyaning rostlik jadvali 3.2-jadvalda keltirilgan.
3.2-jadval.
Raqamli tizimlarda VA-EMAS funksiyasi VA-EMAS elementi deb ataluvchi elektron sxema yordamida amalga oshiriladi. 3.3-rasmda VA-EMAS elementining belgilanishi ko’rsatilgan.
3
.3-rasm. VA-EMAS elementining belgilanishi.
Rostlik jadvali shuni ko’rsatadiki, agarda VA-EMAS elementining 1ta yoki 2ta kirishida mantiqiy «0» bo’lsa, u holda uning chiqishida mantiqiy «1» bo’ladi. Qalin shriftlar bilan ko’rsatilgan rostlik jadvalining 2ta satri VA-EMAS elementining A kirishida barcha vaqt mantiqiy «1» bo’lgandagi holatini xarakterlaydi. Bu satrlarni ko’rib chiqsak, agarda V=0 bo’lsa f=1 bo’ladi VAda V=1 bo’lsa f=0 bo’ladi (3.4-rasm).
3
.4-rasm. 2ta kirishli VA-EMAS elementining A kirishida barcha vaqt mantiqiy «1» bo‘lgandagi holati.
VA, YOKI va EMAS elementlarini VA-EMAS elementlari yordamida amalga oshirsa bo’ladi.
Hisobot ma’zmuni.
Talabalar berilgan funksiyaning elektron sxemasini HAM-EMAS (1-16 variantgacha) va YOKI – EMAS (17-32 variantgacha) mantiqiy elementlari yordamida yasashi va rostlik jadvalini tuzishi kerak (laboratoriya ishlari daftarida).
Laboratoriya ishi № 4.
Mavzu:Bul ifodalari asosida sxemalarni sintezlash.
Ishning maqsadi: Mantiqiy ammallar asoslari, Bul algebrasi formulalari va kombinasion sxemalarni o’ganish.
Nazariy qism.
Matematik mantiqning asosiy qismlaridan biri - mantiq algebrasihisoblash mashinalarining asosi hisoblanadi. Mantiq algebrasi fikrlar bilan ish ko’radi. Fikr deganda haqiqiy yoki yolg’onligi nuqtai nazaridan bildirilgan har qanday tasdiq tushuniladi. Fikrning haqiqiyligi yoki yolg’onligidan boshqa alomatlari (yaxshi, yomon, nodir va h.k) ehtiborga olinmaydi.
Mantiq algebrasida fikrlarning haqiqiyligi 1 bilan, yolg’onligi 0 bilan tenglashtirish qabul qilingan. Fikrlarning bu ikkili tabiatiga mosligini hisobga olib, ularni mantiqiy o’zgaruvchilar deb atashadi. Fikrlar yoki mantiqiy o’zgaruvchilar oddiy bo’ladi va lotin alifbosining kichik harflari - x, y, z, x1, x2, a, b, . . . bilan belgilanadi.
Oddiy fikrlardan mantiqiy o’zgaruvchilarning ikkili funktsiyalari hisoblanuvchi murakkab fikrlar tuziladi. Murakkab fikrlar katta harflar A, B, C, D, E, F, ... bilan belgilanadi va ko’pincha mantiq algebrasining funktsiyasi (MAF) deb ataladi.
Mantiq algebrasi elementar mantiqiy funktsiyalar yordamida mantiq algebrasi funktsiyalarini ifodalash va o’zgartirish bilan shug’ullanadi. MAF larini ifodalash va o’zgartirish masalalari hisoblash mashinalarini loyihalashda keng qo’llaniladi.
Elementar mantiqiy funktsiyalar qatoriga avvalo bitta o’zgaruvchi x ning elementar funktsiyalarini kiritish mumkin. Bu funktsiyalar haqiqiylik jadvali deb ataluvchi jadvalda keltirilgan (4.1-jadval). Umuman, haqiqiylik jadvali argumentlarning (mantiqiy o’zgaruvchilarning) mumkin bo’lgan to’plamlaridan har biriga mos funktsiya qiymatini akslantiradi.
4.1-jadval
Funktsiya
|
x argumentli funktsiya qiymati
|
Funktsiya belgisi
|
Funktsiya
nomi
|
0
|
1
|
f0
|
0
|
0
|
0
|
doimo yolg’on
|
f1
|
0
|
1
|
X
|
o’zgaruvchi
|
f2
|
1
|
0
|
x
|
inkor
|
f3
|
1
|
1
|
1
|
doimo haqiqiy
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
