Талаба интеллекти муаммосининг илмий–назарий асослари

D.Krauzo qobiliyat sirasiga kiruvchi emotsional intellektning 4 komponentini tadqiq etuvchi testlarni ishlab chiqishdi. Bular quyidagilar:

• Emotsiyani qabul qilish ( inson yuzidan uni aniqlash)
• Emotsiyani tushunish (ularni o‘zgarishini aytib berish)
• Emotsiyani boshqarish (qaysi vaziyatda qaysi bir emotsiyadan foydalanishni bila olish)
• Emotsiyani moslashuvchan va ijodkor tafakkurda qo‘llay olish

V.A.Kruteskiy muammoli evristik metod orqali o‘qitishning quyidagi bosqichlariga e’tibor qaratishni maqsadga muvofiq deb hisoblaydi:

1.O‘qituvchi muammo va uning ta’riflanishini ko‘rsatib o‘tadi, talaba esa uni hal qilish uchun mustaqil yo‘l-yo‘riq qidiradi.
2.O‘qituvchi muammoni talabaga mustaqil ravishda ta’riflash vazifasini qo‘yadi
3.O‘qituvchi talabalarga muammoni hal qilishga, uni ta’riflashga, yechish usullarini qidirib topishga yo‘llanma beradi.

V.A.Kruteskiy bu yo‘lni aqliy o‘sishga yordam beruvchi asosiy yo‘nalish deb hisoblaydi. U asosan matematik qobiliyat ustida tadqiqot ishlarini olib borganligi bois, u qator samarali izlanishlarni amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘lgan. U bolalarda matematik qobiliyatning borligini faraz (taxmin) qilishga asos bo‘luvchi tashqi alomatlarni ko‘rsatib o‘tadi:

• V.A.Kruteskiy bu yo‘lni aqliy o‘sishga yordam beruvchi asosiy yo‘nalish deb hisoblaydi. U asosan matematik qobiliyat ustida tadqiqot ishlarini olib borganligi bois, u qator samarali izlanishlarni amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘lgan. U bolalarda matematik qobiliyatning borligini faraz (taxmin) qilishga asos bo‘luvchi tashqi alomatlarni ko‘rsatib o‘tadi:

1.O‘quvchining matematikaga ochiq-oydin (ba’zan haddan tashqari zo‘r) qiziqish ko‘rsatishi yoki namoyish qilishi, hech kim majbur qilmay turib, o‘zining bo‘sh vaqtini sarflab, matematika bilan bajonidil, barqaror, anglashilgan motivga asoslanib shug‘ullanishga moyilligi.