Talaba: G’ulomov Abrorjon Gurux: 631-19 1-Amaliy mashg’ulot Mavzu: bios-da ishlash



Download 4,03 Mb.
bet1/4
Sana13.06.2022
Hajmi4,03 Mb.
#661577
  1   2   3   4

Talaba:G’ulomov Abrorjon
Gurux:631-19

1-Amaliy mashg’ulot
Mavzu: BIOS-da ishlash
Ofislardagi shaxsiy kompyuter va qurilmalarni elektr manbaiga ulashdan so’ng ularni ishlatishda BIOS dan foydalaniladi. U tizim platada joylashgan alohida mikrosxema bo’lib, faqat o’qish va saqlash rejimlarida ishlaydi, yozish mumkin emas. U energiyaga bog’liq emas, chunki alohida akkumlyator batareykasidan ta’minlanadi. BIOS hajmi kichik bo’lib, unda ishlab chiqarilgan zavodda dasturlar yoziladi va doimiy saqlanishi uchun akkumlyator batareykasidan energiya bilan ta‘minlanadi. Dasturning asosiy vazifasi kompyuter tok manbaiga qo’shilgandan so’ng, avtomatik ravishda barcha qurilmalarning ish faoliyatini nazorat qiladi. U qo’yidagi amallarni bajaradi: Kompyuterning asosiy qurilmalarini testdan o’tkazish. Asosiy qurilmalarda nosozlik o’chramaganda operatsion sistemaning boshlang’ich yuklash modulini operativ xotiraga yuklaydi.
Operatsion sistemaning qolgan modullarini tashqi tezkor xotiraga yuklaydi. BIOS (doimiy xotira) — Pentuum tipidagi kompyuterlarda mavjud bo’lib, ulardagi ma‘lumotlar mikrosxema tayyorlanayotganda yoziladi. Bu ma‘lumotlardan keyinchalik kompyuter ishlayotganda faqat o’qish uchun foydalaniladi.
BIOS - bu termin bazali kiritish - chiqarish sistemalarisining asosidir. BIOS dastur va apparat simlari o’rtasidagi bog’lovchi hisoblanadi. Bazali kiritish - chiqarish istemalarining asosi, bu kombinatsiyalash BIOS lar va qiymatlar uchun yuklanadigan drayverlardir. BIOS ning bir qismi tizim platadagi mikrosxemaga joylashadi va u Firm Ware deb nomlanadi (aynan mana shu mikrosxema foydalanuvchi BIOS ni kompyuterdan apparat qismiga o’tkazadi). Operatsion sistema o’z o’rnida BIOS orqali apparat taminotiga murojaat қилади. Bu bog’lanish drayver qurilmalar ko’rinishida amalga oshiriladi.
BIOS (Basic Input/Output System) — asosiy kiritish-chiqarish tizimi bo’lib, motherboard(материнская плата)da alohida chip sifatida ishlaydi. Bu chipning vazifasi kompyuter va operatsion tizimni bir-biriga bog’lashdan iborat. Har safar kompyuter yoqilganda dastlab BIOS ishlaydi, kompyuter uskunalari parametrlarini tekshiradi va operatsion tizim yuklanuvchi fayliga(dasturiga) o’z ishini beradi(NTLDR, bootmgr). Kompyuter yongandagi har xil yozuvlar va tovushning chiqishi, ROM(Read Only Memory) xotirada yozilgan BIOSning ishi.
BIOS quyidagi vazifalarni bajaradi:
— kompyuterni faollashtirish, barcha elementlarini boshlang’ich holatga keltirish;
— kompyuter qurilmalarini dastlabki tekshiruvini amalga oshiradi(POST-test);
— kompyuter qurilma qismini dastlabki sozlash ishlarini amalga oshiradi;
— tizim resurslarini taqsimlaydi;
— PCI qurilmalarini ro’yxatdan o’tkazish va sozlash;
— operatsion tizimni dastlabki yuklanishini amalga oshiradi(bootmgr);
— qurilmalarni bir-biri bilan moslashuvini tekshiradi;
— elektr ta‘minotini boshqarish, kompyuterni o’chirish, uxlash holatiga o’tkazish.
BIOSni to’g’ri sozlash, kompyuter ishlashiga ta’sir ko’rsatadi, shuning uchun dastlab shu dasturchani yaxshi o’rganib olish lozim. Har xil turdagi motherboar‘lar har xil BIOS turlarini ishlatishadi, shuning uchun bitta yagona qo’llanma qilishning iloji yo’q, lekin asosi baribir bir xil. Protsessorlarning turi rivojlangan sari, BIOS sozlashlari ham qiyinlashib bormoqda. Bu esa, qo’shimcha qiyinchiliklar tug’dirmoqda. 8 BIOS dasturini asosan quyidagi firmalar ishlab chiqishadi:
1. American Megatrends (AMI);
2. Award Software;
3. Phoenix Technologies.
BIOSturiga qarab, uning ko’rinishi ham o’zgarib boradi, uning turidan tashqari bir necha versiyalari ham mavjud, bu versiyalar ham yangilanib borishi lozim. Award Software tomonidan ishlab chiqilgan BIOS dasturlari eng ommalashgan turi. Sal tushunarli bo’lishi uchun BIOSning ba‘zi versiyalarini rasmlarda ko’rsatib o’tamiz.





Download 4,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish