Talab va taklif nazariyasi

O’z byudjeti chegarasida iste’molchi arzon baho xarid qilishga intiladi. Bu uning daromadlari (byudjeti)ning samarali bo’lishiga olib keladi. Ammo iste’molchi xarid qilmoqchi bo’lgan mol bahosi yuqori bo’lganda u shu molning o’rnini bosuvchi, ammo bahosi arzonroq, ya’ni uning o’rnini bosa oladigan molni xarid qiladi. Bunday holda o’rindoshlik samarasi yuzaga keladi. Daromad (byudjeti) samarasi va o’rindoshlik samarasi kabi tushunchalarning mavjudligi iste’molchilarni mollarni arzon baholarda ko’proq sotib olishga undaydi. Ammo sotib olinadigan mollar miqdoriga, ya’ni talab hajmiga, baho bilan bog’liq bo’lmagan boshqa omillar ham mavjuddir. Bunday omillar bo’lib, iste’molchilarning didlari va ularning o’zgarib turishi, xaridor soni, iste’molchilarning daromadlari, kelajakda baholar va daromadlarning o’zgarishi, o’rindosh mollarning ko’payishi kabilar hisoblanadi.

• O’z byudjeti chegarasida iste’molchi arzon baho xarid qilishga intiladi. Bu uning daromadlari (byudjeti)ning samarali bo’lishiga olib keladi. Ammo iste’molchi xarid qilmoqchi bo’lgan mol bahosi yuqori bo’lganda u shu molning o’rnini bosuvchi, ammo bahosi arzonroq, ya’ni uning o’rnini bosa oladigan molni xarid qiladi. Bunday holda o’rindoshlik samarasi yuzaga keladi. Daromad (byudjeti) samarasi va o’rindoshlik samarasi kabi tushunchalarning mavjudligi iste’molchilarni mollarni arzon baholarda ko’proq sotib olishga undaydi. Ammo sotib olinadigan mollar miqdoriga, ya’ni talab hajmiga, baho bilan bog’liq bo’lmagan boshqa omillar ham mavjuddir. Bunday omillar bo’lib, iste’molchilarning didlari va ularning o’zgarib turishi, xaridor soni, iste’molchilarning daromadlari, kelajakda baholar va daromadlarning o’zgarishi, o’rindosh mollarning ko’payishi kabilar hisoblanadi.