Taklif tushunchasi va uning miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar. Taklif qonuni Tayorladi: Kengesov Diyorbek

Taklif tushunchasi va uning miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar.

Taklif qonuni

Tayorladi: Kengesov Diyorbek

Taklif tushunchasi:

Taklif deb, ishlab chiqaruvchilar ma’lum vaqt oralig‘ida

narxning har bir darajasida tovar yoki xizmatlarning bozorga

sotishga chiqaradigan miqdoriga aytiladi

Taklif har xil narxlarda sotishga qancha miqdorda mahsulot chiqarilishini ko‘rsatadi.

Narxning oshishi bilan shunga mos ravishda sotishga chiqariladigan tovar (taklif) miqdori ham ortadi, narxning tushishi bilan taklif hajmi qisqaradi. Bu o‘zaro, to‘g‘ridan- to‘g‘ri bog‘liqlik

Narxning oshishi bilan shunga mos ravishda sotishga chiqariladigan tovar (taklif) miqdori ham ortadi, narxning tushishi bilan taklif hajmi qisqaradi. Bu o‘zaro, to‘g‘ridan- to‘g‘ri bog‘liqlik

taklif qonuni deyiladi.

TAKLIF EGRI CHIZIG’I

TAKLIF EGRI CHIZIG’I

Taklifga ta’sir qiluvchi omillar:

Bozorda taklif qilinadigan tovar hajmiga narxdan tashqari bir qator omillar ta’sir qiladi. Bu omillarning asosiylari quyidagilar:

Resurslarning

Ishlab

Boshqa

Narx

Bozordagi

Resurslarning narxi:

Ishlab chiqarish xarajatlari va taklif o‘rtasida

mustahkam o‘zaro bog‘liqlik mavjud. Resurs

narxlarining pasayishi ishlab chiqarish xarajatlarini

kamaytiradi va taklifni oshiradi. Aksincha,

resurslarga narxning oshishi ishlab chiqarish

xarajatlarini oshiradi va taklifni qisqartiradi.

Masalan, mineral o‘g‘itlar narxining pasayishi

bug‘doy taklifini oshiradi, yomg‘irlatib sug‘orish

xarajatlarining oshishi makkajo‘xori doni taklifini

qisqartiradi.

Ishlab chiqarish texnologiyasi:

Texnologiyalarning takomillashuvi mahsulot birligini

ancha samarali ishlab chiqarishga imkon beradi.

Resurslarning mavjud narxida ishlab chiqarish

xarajatlari kamayadi va taklif ko‘payadi. Masalan, paxta zararkunandalariga qarshi kurashishning

ancha samarali biologik usullarning yaratilishi

paxta tolasining miqdorini va sifatini, binobarin

taklifini oshiradi.

Soliqlar va dotatsiyalar darajasi:

Кo‘pchilik soliqlar ishlab chiqarish xarajatlari

tarkibiga kiradi. Shu sababli, soliqlarning oshishi ishlab chiqarish xarajatlarini oshiradi va taklifni

qisqartiradi. Masalan, import tovarlarga boj

to‘lovlarining oshishi uning taklifini qisqartiradi.

Aksincha, davlat qandaydir tovar ishlab chiqarish

yoki biror sohaga subsidiya bersa, bu amalda

xarajatlarni kamaytiradi va uning taklifini oshiradi.

Boshqa tovar narxi:

Boshqa tovarlar narxining o‘zgarishi ham mazkur tovar taklifini o‘zgartiradi. Masalan, qo‘y go‘shti narxining pasayishi mol go‘shti taklifini oshiradi. Aksincha, mol go‘shti narxining tushishi qo‘y

go‘shti taklifini oshiradi.

Narx o‘zgarishining kutilishi:

Кelgusida mahsulot narxi o‘zgarishining kutilishi ham ishlab chiqaruvchining bugungi kundagi

bozorga mahsulot yetkazib berish xohishiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Masalan, kelajakda neft

narxining keskin pasayishining kutilishi neftning

taklifini kamaytiradi.

Ishlab chiqaruvchilar (sotuvchilar) soni:

Tovar ishlab chiqaruvchilar qanchalik ko‘p bo‘lsa,

taklif qilinadigan mahsulot miqdori shunchalik

ko‘p bo‘ladi. Tarmoqdagi ishlab chiqaruvchilar

soni ortib borishi taklifni ko‘paytiradi, chunki

tovar ishlab chiqarish ko‘payadi.

E’tiboringiz uchun rahmat!