Тажриба-синов ишлари сифатига таъсир қилувчи бир қанча объектив

Тажриба-синов ишлари сифатига таъсир қилувчи бир қанча объектив
ҳамда субъектив омиллар мавжуд. Жумладан, тажриба-синов ўтказувчи
тадқиқотчининг хоҳиш-истаклари, унинг интилувчанлик даражасини
субъектив омиллар қаторида, тажриба-синов ишларига қўйиладиган
меъѐрий-ҳуқуқий ҳамда педагогик-психологик талабларни объектив омиллар
қаторида қайд этиш мумкин. Бу каби талаблар тажриба-синов ишларининг
тури (изланувчи, тасдиқловчи ѐки шакллантирувчи), кўлами (республика,
минтақа, вилоят ѐки шаҳар ва туман даражадасида, мактаблараро, мактаб
даражасида, индивидуал ѐки жамоавий тажриба-синов майдони); тажрибасинов ишларининг миқѐси (муддати, ўқув материалини ҳажмига кўра бир
қанча мавзулар, чорак, ўқув йили, бир неча йилни қамраб олувчи) ва
бошқаларда ифодаланиши мумкин.

Тажриба-синов ишлари предметини белгилашда объект қандай

ўрганилиши; объектда қандай хусусият, муносабат ва функциялар ажралиб
туриши; айнан олинган тажриба-синов ишларида объектнинг қайси
жиҳатлари очиб берилиши лозимлиги билан боғлиқ масалалар акс
эттирилиши лозим. Унинг функцияси тадқиқот жараѐнида амалга
ошириладиган таъсир доирасини қайд этиш, чегаралаш билан боғлиқ бўлади.
Тажриба-синов ишлари мақсади натижа сифатида
яратиладиган ва синовдан ўтказиш билан боғлиқ масалаларни аниқ ва
лўнда ифодаларда шакллантириб олишга қаратилади. Масалан:
ўқувчиларнинг ўзаро мулоқот маданиятини шакллантиришга қаратилган
педагогик усуллар мажмуасини ишлаб чиқиш ва синовдан ўтказиш; ўқувчи
шахсининг ижтимоийлашуви ва бозор иқтисодиѐти шароитларига
мослашувини таъминловчи тарбиявий ишлар тизимини ишлаб чиқиш ва
синовдан ўтказиш.
Тажриба-синов ишлари дастурида вазифаларни белгилашда мақсадга
эришиш учун амалга оширилиши керак бўладиган тадбирлар, олинадиган
натижалар кетма-кет белгилаб чиқилади. Вазифалар белгиланган умумий
мақсаднинг нисбатан аниқ қисмларга ажратилган хусусий мақсадлар
сифатида ҳам қаралиши мумкин. Масалан: меҳнат таълими методикаси
ривожининг замонавий йўналишларини таҳлил қилиш; меҳнат таълими
самарадорлигини белгиловчи педагогик усуллар ҳамда методлар
мажмуасини аниқлаш ҳамда аҳамиятига кўра табақалаштириш;
ихтисослаштирилган таълим муассасаларида меҳнат таълимини
самарадорлигини оширишга қаратилган усул ва методлар мажмуасини
синовдан ўтказиш.