Тайёр маҳсулот ҳисоби Тайёр махсулот

Xususiy kapital - barcha majburiyatlarni chegirib tashlan- gandan keyin korxonaning aktivlarini bir qismidir, ya’ni xususiy kapital - bu mulkdorning firmadagi egaligiga oid ulushidir. Bu qoldiq ulush sifatida ta’riflanadi, chunki firma aktivlaridan majburiyatlarni ayirgandan keyin qolgan summasini tashkil etadi..
Korxonaning xususiy kapitali - bu uning netto-aktivlari bo‘lib (sof aktivlar, mol-mulkning mulkdorlarga tegishli bo‘lgan sof qiymati), u aktivlar bilan majburiyatlar o‘rtasidagi ayirma sifatida aniqlanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi «Buxgalteriya hisobi to ‘g ‘risida»gi Q onunning 19-m oddasiga binoan korxona kapitali quyidagi 
tarkibga ega:
1. Ustav kapitali.
2. Q o‘shilgan kapital.
3. Zaxira kapitali.
4. Taqsimlanmagan foyda.
Ustav kapitali — ta ’sis hujjatlarida belgilangan hissa shaklida 
qo ‘shiladigan moddiy va nom oddiy aktivlar ta ’sischilar kelishuviga 
yoki yuridik shaxs ijroiya organining qaroriga ko‘ra baholanadi 
va hisobga olinadi. — «Ustav kapitalini hisobga oluvchi hisobvaraqlar» hisobvarag‘i 
m o ‘ljallangan. U shbu hisobvaraqda ustav kapitali quyidagi 
hisobvaraqlar b o ‘yicha olib boriladi:
8310 — oddiy aksiyalar;
8320 — imtiyozli aksiyalar;
8330 — pay va ulushlar.
Ushbu hisobvaraqlar passiv bo ‘lib, ulaming hisobot davr bo ­
shiga qoldig‘i va ko‘payishi kredit tom onida, kamayishi debet 
tom onida aks etadi.
kelgusi davr xarajatlari va toMovlari rezervini tashkil 
etishdan maqsad kelgusi davrga tegishli b o ‘lgan xarajatlar va 
to ‘lovlami bir m arom da ishlab chiqarish yoki m uom ala xarajat- 
lariga kiritish yo‘li bilan belgilangan tartibda jam g‘arishdan iborat.
Shunday rezervlar jum lasiga asosiy vositalarni ta'm irlash
bo‘yicha rezerv, m ehnat ta ’tili b o ‘yicha rezerv, vaqtinchalik (titul- 
siz) inshootlar qurish xarajatlari uchun va boshqa rezervlar kiradi.
Ushbu rezervlarning hisobiga 8910 — «Kelgusi davr xarajatlari 
va to ‘lovlari rezervi» hisobvarag‘i m o‘ljallangan.
Ushbu hisobvaraq passiv b o ‘lib, qoldig'i va tashkil etilishi 
kredit tom onida, kamayishi (undan foydalanishi) debet tom onida 
aks etadi.
Rezervlarning tashkil etilishi va foydalanilishining t o ‘g ‘riligi 
davriy holda (yil oxirida) sm eta, hisob-kitob va boshqalar orqali 
tekshirib boriladi, kerakli hollarda ularga o ‘zgartirishlar ki- 
ritiladi.