Тафсир илмига кириш. Махсудов Д. Р. Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги. Т

ТЕСТЛАР: 
 
 
Test topshirig‘i 
To‘g‘ri javob 
Muqobil 
javob 
Muqobil 
javob 
Muqobil 
javob 
1. 
“Qur’on tafsirlarini qiyosiy 
o‘rganish” fani nimani 
o‘rganadi? 
Tafsir 
kitoblarini 
qiyoslashni 
o‘rganadi 
Bir turdagi 
tafsirlarni 
ikkinchisidan 
ustunligini 
Tafsirlarning 
turli 
tumanligini 
Tafsir 
ilmining 
keng 
ekanligini 
2. 
Tafsir turlari… 
aqliy va 
naqliy 
Aqliy va 
aqidaviy 
Faqat aqliy 
Faqat naqliy 
3. 
Sahobiylar davridagi mashhur 
mufassirlar qaysi qatorda 
to‘g‘ri ko‘rsatilgan? 
Ibn Mas’ud, 
Ibn Abbos, 
Ubay ibn Ka’b
Abu Hurayra, 
Amr ibn Oss
Umar ibn 
Xattob, Abu 
Bakr, Usmon 
ibn Affon, 
Abu Hurayra 
Ali ibn Abu 
Tolib, 
Huzayfa ibn 
Yamon, 
Dihyatul 
Kalbiy 
4. 
Sababun-nuzul kimlarning 
rivoyati asosida belgilanadi 
Sahobiylarning 
rivoyatlari 
bilan 
Muhammad 
(s.a.v.) 
sababun-
nuzullarni 
belgilaganlar 
Usmon ibn 
Affon 
rivoyatlari 
asosida 
sababun-
nuzul 
belgilangan 
Umar ibn 
Xattob 
rivoyati 
asosida 
belgilangan 
5. 
Qur’onda nomi zikr qilingan 
sahobiy kim 
Zayd ibn 
Xorisa 
Xolid bin 
Valid 
Bilol 
Habashiy 
Oisha bint 
Abu Bakr 
6. 
Nasx bo‘yicha qaysi oyatlar 
fiqhiy hukmlarda keng 
foydalanilgan 
Tilovati qolgan 
hukmi nasx 
bo‘lgan oyatlar 
Tilovati ham, 
hukmi ham 
nasx qilingan 
oyatlar 
Tilovati nasx 
bo‘lgan va 
hukmi qolgan 
oyatlar 
Hadisning 
Qur’on 
oyatlarini 
nasx qilishi 
7. 
Qur’ondagi eng so‘nggi nozil 
bo‘lgan oyat qaysi? 
Baqara surasi 
281-oyat 
Baqara surasi 
286-oyat 
Ixlos surasi 
3- oyat 
Baqara 
surasi 282-
oyat 
8. 
Umar ibn Xattob vafotidan 
so‘ng Mushaf kimning qo‘lida 
saqlangan? 
Xafsa bint 
Umarda 
Oisha bint 
Abu Bakrda 
Usmon ibn 
Affonda 
Ali ibn Abu 
Tolibda 

---

182 
9. 
Qur’ondagi oyatlarning 
tugash o‘rinlari nima asosda 
belgilangan? 
Muhammad 
(s.a.v.) 
Qur’onni 
o‘rgatishlari 
jarayonida 
to‘xtagan 
o‘rinlarini 
sahobiylar oyat 
tugash o‘rni 
sifatida 
belgilaganlar 
qorilarning 
nafas 
yetmagan 
o‘rinlarda 
to‘xtashlari 
asosida, 
mazmuniga 
ta’sir 
etmagan 
hollarda 
belgilangan 
barcha 
oyatlar 
sahobiylarnin
g tafakkuri 
asosida 
belgilangan 
barcha 
oyatlar 
qorilarning 
tafakkurlari 
asosida 
belgilangan 
10. 
Qur’on kimning davrida ilk 
bora sahifalarda jamlangan? 
Abu Bakr 
Umar ibn 
Xattob 
Usmon ibn 
Affon 
Ali ibn Abu 
Tolib 
11. 
Qur’onni sharhlashda mavzu’ 
hadislardan foydalanish qaysi 
davrdan ko‘paydi? 
hijriy 41 yildan hijriy 61 
yildan 
hijriy 80 
yillarda 
hijriy 101 
yildan 
12. 
Bitta sura to‘liq bag‘ishlangan 
Payg‘ambar nomini toping? 
Yusuf 
Muso 
Yunus 
Ibrohim 
13. 
“Alif, lom, mim” bilan 
boshlanuvchi suralarni 
ko‘rsating 
Baqara, Oli-
Imron 
Oli-Imron, 
Niso 
Moida, 
Baqara 
Qof, Niso 
14. 
Qur’onning birinchi nozil 
bo‘lgan oyatlari qaysi 
Alaq 
surasining 5 
dastlabki 
Moida 
surasining 2-
oyati 
Inson 
surasining 3-
oyati 
Niso 
surasining 
3-oyati 
15. 
Muhammad (s.a.v) ga qachon 
vahiy kelgan 
610 y. 
Ramazon, 
dushanba kuni 
640 y. 
Ramazon, 
juma kuni 
615 y. 
Ramazon, 
dushanba 
kuni 
630 y. 
Ramazon, 
juma kuni 
16. 
Abu Bakr Siddiq (r.a.) davrida 
Qur’on jamlanganda Mushaf 
deb nomlashni kim taklif 
qilgan 
Abdulloh ibn 
Mas’ud (r.a.) 
Abu Bakr 
Siddiq (r.a.) 
Ubay ibn 
Ka’b (r.a.) 
Zayd ibn 
Sobit (r.a.) 
17. 
Qur’on harflarining sonidagi 
ixtilofi nima sababdan kelib 
chiqdi 
aliflarning 
yozilish yoki 
yozilmasligida
n 
harakatlarnin
g qo‘yilish 
tartibidan 
tashdidli 
harflarning 
bitta yoki 
ikkita 
sanalishidan 
suralarning 
soni tufayli 
18. 
Qur’on nozil bo‘lgan joylar va 
muddatlari qaysi qatorda 
to‘g‘ri ko‘rsatilgan 
Makkada 
qariyb 13 yil. 
Madinada 
qariyb 10 yil 
Makkada 
qariyb 11 yil. 
Madinada 
qariyb 12 yil 
Makkada 
qariyb 10 yil. 
Madinada 
qariyb 13 yil 
Makkada 
qariyb 23 
yil. 
Madinada 
qariyb 7 yil 
19. 
Qur’oni karim kimning 
davrida ilk bora yaxlit 
jamlangan 
Abu Bakr (r.a.) Umar (r.a.) 
Usmon (r.a.) 
Ali (r.a.)
20. 
Qur’oni karimni ko‘chirgan 
kotiblardan kimni bilasiz 
Zayd Ibn Sobit Muhammad 
ibn Ismoil 
Bobur ibn Ali Muhammad 
ibn Avfon 
21. 
Makka tafsir maktabi ustozi 
va asoschisi kim 
Abdulloh ibn 
Abbos 
Abdulloh ibn 
Mas’ud 
Abdulloh ibn 
Zubayr 
Abdulloh 
ibn Umar 

---

183 
22. 
Qur’oni karim qaysi kunda 
nozil bo‘lgan 
Qadr kechasi 
Barot kechasi Ikki jamoa 
to‘qnashgan 
kecha 
Me’roj 
kechasi 
23. 
Qur’ondagi eng ko‘p nomi 
zikr qilingan qavm qaysi 
qavmdir 
Bani Isroil 
Nuh qavmi 
Lut qavmi 
Samud 
qavmi 
24. 
Chahoriyor sahobalarning 
nomlarini aniqlang 
Abu Bakr, 
Umar, Usmon, 
Ali 
Abu Bakr, 
Abdulloh ibn 
Zubayr, 
Usmon, Ali 
Abu Bakr, 
ibn Sobit, 
Ali, Usmon 
Abu Bakr, 
Umar, 
Abdurahmo
n ibn Avf, 
Ali 
25. 
Qur’onni naqliy sharhlashda 
foydalaniladigan manbalar 
qaysi qatorda to‘g‘ri 
ko‘rsatilgan 
Qur’onning 
o‘zi, hadis, 
sahobiylar 
so‘zlari, 
tobiiylar 
so‘zlari 
Qur’onning 
o‘zi, Tavrot, 
Injil, Zabur 
faqihlar 
so‘zlari, 
hadislar, 
mutakallimla
r so‘zlari 
islom 
mutasavvifl
ari so‘zlari, 
hadislar 
26. 
Muhammad Payg‘ambar 
(s.a.v.) zamonlarida Qur’on 
tafsir qilinganmi 
Ha, 
Payg‘ambar 
(s.a.v.) o‘zlari 
oyatlarni tafsir 
qilib berganlar 
Faqat 
hijratdan 
keyin Qur’on 
sharhlangan 
Faqat 
hijratdan 
avval Qur’on 
sharhlangan 
U davrda 
tafsirga 
ehtiyoj 
bo‘lmagan 
27. 
Umar (r.a) qaysi sahobiyni 
“Qur’oni karimning ajoyib 
tarjimoni” deb atagan 
Abdulloh ibn 
Abbos(r.a) 
Ali ibn Abu 
Tolib(r.a)
Ubay ibn 
Ka’b(r.a) 
Abdulloh 
ibn 
Mas’ud(r.a) 
28. 
Hech kim o‘z ixtiyori bilan 
erisha olmaydigan insonlik 
darajasining eng yuqori 
cho‘qqisi nima 
payg‘ambarlik qorilik 
so‘fiylik 
olimlik 
29. 
Qur’onni birinchi marta ovoz 
chiqarib o‘qigan kim 
Abdulloh ibn 
Mas’ud 
Abdulloh bin 
Raboh 
Said ibn 
Zayd 
Abu 
Hurayra 
30. 
Qur’on so‘zlariga ilk bora 
e’rob belgilarini qo‘ygan 
lug‘aviy olim kim 
Abul Asvad 
ad-Dualiy 
Nasr ibn 
Osim 
Zajjoj 
Xalil ibn 
Ahmad 
Farohidiy 
31. 
Iso (a.s.)ning qissasi uning 
mo‘’jizalari haqida 
Qur’onning qaysi suralarida 
xabar berilgan 
Maryam, Oli 
Imron, Moida 
Ixlos, Falaq 
Fotiha, Nos. 
Baqara, Oli 
Imron, 
Yunus 
32. 
Qur’onda ismi zikr qilingan 
payg‘ambarni toping 
Yahyo (a.s.) 
Doniyol (a.s.) Bishr (a.s.) 
Shis (a.s.) 
33. 
Shis (a.s.)ga qanday bitiklar 
nozil qilingan 
50 sahifa 
Qadimiy 
ahdning bir 
qismi 
30 sahifa 
100 sahifa 
34. 
Qur’onning asosiy 
mavzularini ko‘rsating 
Aqida, fiqh, 
qissalar 
qissalar, 
ibodatlar, 
muamalot 
Imon, namoz, 
ro‘za, zakot, 
haj 
Dunyoning 
yaratilishi, 
fiqh, aqida 
35. 
Dovud (a.s.) qaysi qavmdan 
bo‘lgan 
Bani Isroil
Od 
Bani uzza 
G‘atifon 

---

184 
36. 
Abu Bakr jamlagan Qur’on 
nima deb nomlangan 
Suhuf 
Xafifa 
Mushaf 
Sifr 
37. 
“Vahiy” so‘zining ta’rifi 
tez sur’atda, 
maxsus va 
maxfiy tarzda 
tegishli 
tomonga bilim 
va ma’lumotni 
bildirish 
tez sur’atda 
ilm o‘rgatish 
tez sur’atda 
kishiga 
mo‘’jiza 
qudratini 
berish 
Tez sur’atda 
Qur’on 
so‘zlari 
ma’nolarini 
o‘rgatish 
38. 
“Ta’vil ” so‘zining ma’nosi 
nima 
qaytish 
Ehtimollash 
izoh 
sharh 
39. 
Ta’vil nima 
Bir lafzning 2 
yoki undan 
ortiq ehtimolli 
ma’nolaridan 
birini dalillar 
bilan 
quvvatlash 
Oyat va 
suralarning 
nozil bo‘lish 
sababiga izoh 
Injilga 
odamlar 
tomonidan 
kiritilgan 
qo‘shimcha 
Bir so‘zning 
2 xil 
ma’nosi 
40. 
Tafsir o‘z ichiga qanday 
qoidalarni oladi 
Juz’iy va 
kulliy qoidalar 
va ulardan 
hosil 
bo‘ladigan 
yig‘indidan 
Juz’iy 
qoidalarni 
Qoidalarning 
yig‘indisidan 
hosil 
bo‘luvchi 
malakani 
Kulliy 
qoidalarni 
41. 
Tafsiri ma’surning vujudga 
kelish davri qanday 
bosqichlardan iborat 
Rivoyat davri, 
Tadvin davri 
Tarjima asri 
Ta’vil davri 
Osor davri 
42. 
Sura va oyatlarning bir-biri 
bilan bog‘liqligi ilmi nima deb 
ataladi 
Munosbat ilmi 
Sababun 
nuzul 
Qiroat 
Tafsir 
43. 
Qur’onni rivoyat asosida tafsir 
qilish qanday turga kiradi 
ma’sur 
ijtihodiy 
fiqhiy 
Tasavvufiy 
44. 
As-Samarqandiyning tafsiri 
qanday tafsirlar turiga kiradi 
Naqliy tafsir 
Tafsir bir-
ra’y 
Isroiliyotlard
an 
foydalanilgan 
tafsir 
Aqliy tafsir 
45. 
Abu Nasr Forobiy va Abu Ali 
Ibn Sino Qur’oni karimning 
ba’zi oyatlarini qanday asosda 
tafsir qilganlar? 
falsafiy fikrlar 
asosida tafsir 
qilishga 
uringanlar 
fiqhiy fikrlar 
asosida tafsir 
qilishga 
uringanlar 
aqidaviy 
fikrlar 
asosida tafsir 
qilishga 
uringanlar 
naqliy 
fikrlar 
asosida 
tafsir 
qilishga 
uringanlar 
46. 
Abu Ali Ibn Sino Qur’oni 
karimning qaysi surasiga 
yozgan tarjima saqlanib 
qolgan?
Ixlos surasi 
Alaq surasi 
Hujurot 
surasi 
Duxxon 
surasi 
47. 
“Ta’vilot ahli-s-sunna” 
asarining muallifi kim 
Moturidiy 
At-Termiziy 
Suyuutiy 
Zarkashiy 

---

185 
48. 
O‘zbekistonda Qur’on qaysi