Tafakkur — mantiq ilmining o‘rganish ob’ekti

Формал мантиқ

• Мантиқ фанининг тарихий турлари

• Формал мантиқ
• Диалектик мантиқ
• Математик мантиқ .

• Мантиқ фанининг
• йўналишлари

• Формал мантиқ

• Кўп маъноли мантиқ

• Индуктив мантиқ

• Консруктив мантиқ

• Логицизм

«Ҳамма зиёлилар ақлий меҳнат билан шуғулланадилар» .

• Формал мантиқ

• фикрлашнинг тузилиши ва
• унинг қонунларини ўрганади

• «Ҳамма зиёлилар ақлий меҳнат билан шуғулланадилар» .
• «Ҳамма капалаклар ҳашаротдир»
• Символик шакли бир хил яъни «Ҳамма S – Р дир» ёки «Ҳамма а – в дир»

• Кўп маъноли мантиқ

• фикрлашни «чин», «хато»,
• «қисман чин», «қисман хато»,
• каби тушунчалар орқали
• ифодалайди.

• Агар умумий формал мантиқда мулоҳазалар икки қийматли (чин ёки хато) бўлса, кўп маъноли мантиқда мулоҳазалар уч ва ундан ортиқ қийматлидир .
• Бу мантиқда энг оддий система уч маънолидир. Масалан, Сиз “инсон ҳуқуқлари декларацияси”ни биласизми? -деган саволга “ҳа”, “йўқ”, “озгина биламан ” каби жавобларни олиш мумкин.

ХА (х) ифода «Ҳамма Х А хоссасига эга»

• ХА (х) ифода «Ҳамма Х А хоссасига эга»
• Классик мантикқа кўра, агар бу ифодалар арифметика акциомаларига мос келса, тўғри (чин) деб қабул қилинади.
• Интуитив мантиқда бу соннинг тузилиш усули маълум бўлгандагина АхА (Х) ифодаси чин (тўғри) ҳисобланади.
• А нинг тўғрилигидан (чинлигидан) В нинг тўғрилигини бевосита келтириб чиқариш методи ишлаб чиқилгандагина, импликация (а  в) чин (тўғри) ҳисобланади.

• Индуктив мантиқ

• лот. Intuitio – дикқат билан
• эътибор бериш, диққат билан
• кузатиш) математик интуиция
• принципларидан келиб чиқади

• Консруктив мантиқ

• Логицизм

• реал воқеликда мавжуд
• бўлмаган ҳам, лекин фикрда қуриш
• мумкин бўлган объектларни
• мантиқий тахлил қилади.

• бу оқим ҳам Кантор тўплам
• назариясидаги парадоксларни
• ҳал қилишга интилиш асосида
• вужудга келган