Tadqiqotlari

7.2-jadval 
STEP-tahlil o‘tkazish uchun jadval shakli 
 
Omillar 
guruhi 
Hodisa/omillarnin
g ta’rifi 
Xavf-
xatar/imko
niyat 
Hodisa 
yoki 
omilning 
namoyon 
bo‘lish 
ehtimolini 
baholash  
Hodisa yoki 
omilning 
muhimligin
i baholash 
Kompaniy
aga 
umumiy 
ta’sir 
Hatti-
harakatla
r dasturi 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Sotsial  
1 
2 
3... 
 
 
 
 
 
Texnologik  
1 
2 
3... 
 
 
 
 
 
Iqtisodiy  
1 
2 
3... 
 
 
 
 
 
Siyosiy  
1 
2 
3... 
 
 
 
 
 
 
4.
 
STEP-tahlil  shaklini  to‘ldirish.  Shakl  har  bir  ekspert  tomonidan  mustaqil 
quyidagicha to‘ldiriladi: 
– Ustun 1 – omil mansub bo‘lgan guruh tanlanadi; 
–  Ustun  2  –  ekspert  nuqtai  nazardan  muhim  makromuhit  omillari,  shuningdek 
kompaniya faoliyatiga ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan muhim hodisalar yoziladi. 

---

 
179 
 
– Ustun 3 – har bir omilning ta’siri aniqlanadi, uning korxona uchun xavf-xatar 
yoki  imkoniyat  yaratishi  aniqlanadi.  Ayrim  hollarda  bitta  omilning  o‘zi  bir  vaqtda 
ham  xavf-xatar  ham  imkoniyat  yaratishi  mumkin,  bunda  ikkala  variant  ko‘rib 
chiqiladi. Mazkur ustunda “+” (imkoniyat) yoki “–” (xavf-xatar) belgilari qo‘yiladi. 
– Ustun 4 – tahlilga kiritilgan har bir omil yoki hodisa uning yuzaga kelish yoki 
namoyon bo‘lish ehtimoli jihatdan baholanadi (miqdoriy shkala – 100%dan 1 gacha, 
yoki sifat shkalasi: yuqori – o‘rta – past qo‘llanishi mumkin) 
– Ustun 5 – 1 (eng  past)dan 10 (eng  yuqori)gacha shkala bo‘yicha omillarning 
muhimligi baholanadi. 
– Ustun 6 – har bir omilning kompaniyaga ta’siri 4- va 5-ustunlarni ko‘paytirish 
va 3-ustundagi belgini qo‘shish yo‘li bilan hisoblanadi. 
–  Ustun  7  –  tahlil  asosida  makromuhit  ta’sirini  hisobga  olish  bo‘yicha 
korxonaning  xatti-harakatlari  taklif  etiladi.  Shunday  qilib,  yakuniy  shakl  ekspertlar 
nuqtai nazardan korxonaning xatti-harakatlari dasturini o‘z ichiga oladi. 
5.
 
Barcha  ekspertlarning  ish  natijalarini  umumlashtiruvchi  makromuhit  omillari 
ta’sirini baholashning yagona yakuniy shaklini tayyorlash, va korxona mutaxassislari 
tomonidan  har  bir  omillar  guruhi  va  alohida  hodisalar  va  omillar  bo‘yicha 
korxonaning harakatlar dasturini ishlab chiqish. 
6.
 
Strategik  va  taktik  rejalashtirish  jarayonida  makromuhit  tahlilining  yakuniy 
shakli natijalaridan foydalanish.  
7.
 
Reja davri tugaganidan so‘ng rejalashtirilgan tadbirlarni baholashni o‘tkazish. 
Bunda  ushbu  tadbirlar  yordamida  makromuhitning  salbiy  ta’sirini  kamaytirishga  va 
ijobiy ta’sirini oshirishga qanchalik erishilgani aniqlanadi. 
STEP-tahlil  uslubiyoti  makromuhit  tahlilining  ko‘rib  chiqiladigan  barcha 
uslubiyotlari  singari  eng  yuqori  natija  beradi,  agar  tahlil  muntazam  ravishda  bir  xil 
shaklda  o‘tkazilsa  bu  holda  omillar  dinamikasi  va  ularning  korxonaga  ta’siri  qayd 
etiladi. 
Natijada  aniq  korxonaning  makromuhit  omillari  yig‘indisiga  munosabati 
modelini  olish  mumkin.  U  korxona  boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilish  sifatini 
oshirishga yordam beruvchi o‘ziga xos tajriba modeli sifatida qaralishi mumkin. 

---

 
180