Tadqiqotlari

Y
i
 = a
1
 + a
1
x ; 
Bunda:Y
i
 –natija ko‘rsatkichi;  
a
1
  –  ikkinchi  darajali  va  tasodifiy  omillar  ta’sirida  yuz  beradigan  natija 
belgisinining o‘zgarmaydigan bir qismi; 
a
1
x  –  hisobga  olingan  natija  belgisining  ma’lum  omil  belgilar  ta’siri  ostida 
shakllangan o‘zgariuvchining bir qismidir. 
Muayyan  davr  ichida  ko‘rsatkichlar  o‘rtasidagi  bog‘lanishni  asosan  oddiy 
parallel  qatorlar  tuzish  yo‘li  bilan  o‘rganiladi.  Shu  maqsadda  eng  avvalo, 
taqqoslanayotgan  belgilar  o‘rtasida  bog‘lanish  bor-yo‘qligi  nazariy  jihatdan  asoslab 
chiqiladi.  Keyin  esa  har  ikkala  qator  yonma-yon  joylashtirilib,  bir-biri  bilan 
taqqoslanadi.  Bunday  korrelyatsion  bog‘lanishlar  yuqorida  aytilganidek  bir  qancha 
yo‘nalishlarda amalga oshiriladi:  
- to‘g‘ri chiziqli bog‘lanish; 
- qisman to‘g‘ri chiziqli bog‘lanish; 
- teskari chiziqli bog‘lanish; 
- qisman teskari chiziqli bog‘lanish; 
- nol koeffitsiyentli bog‘lanish. 
Marketing  tadqiqotlarida  barcha  bog‘lanishlar  uchrashi  tabiiy.  Bularning  har 
birini qisqagina qarab chiqish maqsadga muvofiq.  
To‘g‘ri  chiziqli  bog‘lanish  deyilganda,  omillarning  ijobiy  tomonga  o‘zgarishi 
natijaning  ham  ijobiy tomonga o‘zgarishiga olib kelishi  tushuniladi. Bunga quyidagi 
misolni keltirish mumkin: