Tadqiqotlari

va uning mintaqalari aholis yig‘indisidir.
Yuqorida aytib o‘tilgan panelli tadqiqotlar vaqti-vaqti bilan iste’mol 
koeffitsiyentlari, ya’ni katta yoshdagi aholining iste’mol darajasiga keltirilgan yosh 
bo‘yicha iste’mol darajasini tuzishga imkon beradi. Jon boshiga va uy xo‘jaliklariga 
hisoblangan iste’mol xarajatlari hajmi aniqlanadi. Bozor vaziyati tahlilida aholining 
xarid layoqati va iste’mol narxlari dinamikasini tavsiflash uchun asos qilib iste’mol 
savatchasi tushuchasi olinadi. Bunda tabiiy-iqlim va mintaqaviy iste’mol 
xususiyatlari hisobga olinadi. 
Iste’mol savatchasi – iste’mol narxlari indeksi va iste’mol darajasini tahlil 
qilishda foydalaniladigan tovarlar va xizmatlar yig‘indisi.
Strategik tahlil menejment talablarini amalga oshirishda barqarorlik talab 
qiladi. Busiz qarorlar qabul qilish va ularga amal qilish qiyin. Ma’lumki, siyosat 
iqtisodiyotning bir narsaga qaratilgan ifodasi. O‘z navbatida, ijtimoiy-iqtisodiy tahlil 
marketing siyosiy va huquqiy muhiti ta’siriga uchraydi. Bu qatorga esa quyidagilarni 
kiritish mumkin: 
➢
davlatning bozor sohasidagi qonunchilik faoliyati; 
➢
soliqqa tortish tamoyillari va usullari; 
➢
narx shakllanishi sohasi davlat faoliyati; 
➢
bozor jarayonlarini tartibga solish sohasi davlat siyosati; 
➢
davlat standartizatsiya va sertifikatsiya tizimi; 
➢
tovarlar sifati va savdo tartibi nazorati; 
➢
biznes va iste’molchilarning huquqiy himoyalanganligi. 
Tovarni ishlab chiqish, yangi tovar turlari yaratish yoki mavjud tovarlarni 
takomillashtirish jarayoni bozorni shakllantirishning muhim strategik jarayonini 

---

164 
ifodalaydi. fan-texnika muhiti tovarlar ishlab chiqarish va taqsimlashni 
takomillashtirish, ularning iste’mol xususiyatlarini yangilash va tovarlarni sifat 
jihatidan yangilash uchun shart-sharoitlar yaratiladi. Ishlab chiqarish faoliyati 
tahlilimg tadqiqotlari va birinchi navbatda, innovatsiya jarayonlarini o‘rganish va 
bashorat qilish bilan chambarchas bog‘liq. Kompyuterlashtirish sohasidagi fan-
texnika tadqiqotlari marketing faoliyatini kengaytirishga kuchli turtki beradi, 
tovarlarni harakatlantirish va omborlarga joylashtirishni modellashtirshi va 
boshqarishda iqtisodiy-matematik usullarni kengroq jalb etishga imkon beradi.