Tadqiqot natijalarini rasmiylashtirish usullari

5 – MA’RUZA
TADQIQOT NATIJALARINI RASMIYLASHTIRISH USULLARI
Reja:
1. Ilmiy tadqiqot ishlari to’g’risidagi hisobotlarni rasmiylashtirish.
2. Ilmiy tadqiqot ishlarini rasmiylashtirish asosi.
3. Ilmiy materiallarni nashrga tayyorlash.


Tayanch so’z va iboralar:
Referat, ilmiy tadqiqot ishi, eksperiment, rasm, jadval, adabiyot, formula, ilmiy material, nashr qilish, patent, tezis, ilmiy maqola, mualliflik guvohnomasi.
1. Ilmiy tadqiqot ishlari to’g’risidagi hisobotlarni rasmiylashtirish
Ilmiy tadqiqot ishlari (ITI) to’g’risidagi hisobotlarni rasmiylashtirish umumiy talablari, shakli va qoidalari umumqabul qilingan mezonlarda belgilangan. ITI hisobotlariga quyidagi talablar qo’yiladi:

• 
  tuzilishining aniqligi;
  
• 
  materiallarni bayon qilishning mantiqiy ketma-ketligi;
  
• 
  dalillashning ishonchliligi;
  
• 
  ifodalashning qisqa va aniqligi;
  
• 
  ish natijalari bayonining aniqligi;
  
• 
  xulosalarning isbotlanishi va tavsiyalarning asosliligi.
  

Hisobotlarni rasmiylashtirish umumiy talablari va qoidalari "ilmiy tadqiqot ishlari to’g’risidagi hisobot" bo’yicha Davlat standarti 7.32-91 da berilgan. ITI haqidagi hisobot quyidagilarni o’z ichiga oladi:

• 
  bosh varaq;
  

• 
  bajarilgan ishlarning qisqacha mazmunli bajaruvchilar ro’yxati;
  
• 
  referat;
  
• 
  mundarija (sarlavha);
  
• 
  qisqartmalar, belgilar va maxsus terminlar ro’yxati, zarur holda ularga tushuntirish beriladi;
  
• 
  asosiy qism;
  
• 
  adabiyotlar ro’yxati;
  
• 
  ilova.
  

Referat o’tkazilgan ITI asosiy mazmunini ifodalash kerak, unda hisobotning hajmi, tasvirlar miqdori va tavsifi, jadvallar miqdori, hisobot yozilgan til, asosiy so’zlar ro’yxati va referat matni haqidagi ma’lumot bo’lishi lozim.
Referat matni quyidagilarni o’z ichiga oladi:

• 
  bajarilgan ish ifodalovchi asosiy qism;
  

• 
  referat asosiy qismi mazmunini ochib beruvchi aniq ma’lumotlar;
  
• 
  olingan natijalarning o’ziga xosligi, samaradorligi, qo’llanilishi mumkin bo’lgan sohalarga taalluqli qisqacha xulosalar.
  

Referatning eng maqbul hajmi 1100-1200 bosma belgi.
Hisobotning asosiy qismi quyidagi bo’limlarni o’z ichiga oladi:

• 
  kirish;
  
• 
  analitik sharx (masalaning qo’yilishi);
  
• 
  ishning tanlangan yo’nalishini asoslash;
  
• 
  bajarilgan ish metodikasi, mazmuni va natijalarini ifodalovchi hisobot bo’limlari;
  
• 
  xulosa (xulosa va takliflar).