Tadqiqot mavzusining dolzarbligi

Muammoning o’rganilganlik darajasi. Surxondaryo havzasining gidrografik tuzilishi va daryolarning suv rejimini A.G.Aninev (1924), M.A. Shmidt (1933, 1937), V.L.Shuls va L.I.Sholatova (1961, 1961_a, 1961_b, 1961_v), O.P.Sheglova (1961), T.Shoto’rayev (1968, 1970_a, 1970_b), F.E.Rubinova, Yu, N.Ivanov (2005), Z.S.Sirliboyeva, D.A.Saidova, D.N.Hidoyatova (2011) o’rganishgan. Ma’lumki, har qanday hududning yer usti suv oqimi va rejimi yer osti suvlari bilan bog’liq. Surxondaryo havzasining yer osti suvlari O.P.Sheglova (1950), V.L.Shuls (1939, 1968), O.V.Lucheskiy (1935), M.A.Shmidt va M.M.Krilov (1936), O.K. Lange (1948), X.K.Nazarov (1958), L.S.Balashova (1960), A.A.Xudoyberdiyev (1958, 1961), D.S.Kas (1956, 1962), N.A.Kenasaren (1960, 1964), G’.H.Yunusov, D.A.Saidova, M.A.Xudoyqulov (2006), B.A.Beder (1958, 1964), N.N.Hojiboyev (1970, 1971), R.R.Kish (1970, 1971), F.H.Hikmatov, D.P.Aytboyev, D.N.Shirinboyev (2011) ishlarida bayon qilingan. Bu ishlarda Surxondaryo havzasi gidrografiyasi, yirik daryolar suv rejimi, ulardan sug’orishda foydalanish masalalari yoritilgan. Surxondaryo havzasida yerlarning katta miqyosda sug’orish uchun o’zlashtirilishi o’tgan asrning 50-60 yillarida boshlandi va ko’plab kanallar qurildi. Shu davrda Janubiy Surxon va Uchqizil suv omborlari ishga tushirildi. Shu ishlarning amalga oshirilishi munosabati bilan daryolarning o’rta va quyi qismlarida suv rejimida katta o’zgarishlar yuz berdi.

Ilmiy g’oya sifatida mahalliy mavjud suv resurslaridan samarali va oqilona foydalanish orqali daryo havzasidagi suvga hamda energiyaga bo’lgan talabni to’la qondirishga erishish.