Тадқиқот усуллари. Режа: Сув кадастри фани, предмети, тадқиқот объекти; Фаннинг мақсади ва вазифалари

7-маъруза.
Мавзу. Юза сувлар ресурслари кадастри.
Юза сув ресурслари маълумотномаси МДҲ сув кадастрининг бир қисмидир. Юза сув ресурслари-монография бўлиб, дарё, кўллар ва сув омборларининг сув режими ҳақидаги илмий маълумотларни жамлаган. Ушбу маълумотномада яна сув режими элементлари ҳисоблаш учун амалий кўрсатмалар (кузатиш маълумотлари етишмаганда ёки умуман йўқлигида) келтирилган. Иккита биринчи маълумотнома 1965-1967 йилларда чиқарилган. Ҳар бир маълумотнома томлар, бўлим ва қисмлардан ташкил топган. Том ва бўлимларга бўлиши ҳудудни йирик дарё ҳавзасига таълуқлилиги ёки админстратив бўлиниш принципи асосида қилинган.
Ушбу монография (14 том Ўрта Осиё ҳудуди, 2-бўлим Амударё ҳавзаси, 3-бўлим Сирдарё ҳавзаси) тўлиқ Сирдарё ва Амударё ҳавзасини қамраб олади, айрим қисмлар Тожикистон, Ўзбекистон, Қирғизистон ва Қозоқистонда жойлашсада. Маълумотномада ҳар бир республика Сув хўжалиги вазирлиги ва Гидрометхизмати станция ва постларида кузатилган маълумотлар асосида тузилган ҳисоблаш схемалари келтирилган. Маълумотномада 1966 йилгача кузатилган маълумотлар ишлатилган. Истеъмолчиларга қулайлик яратиш мақсадида дарёлар рўйхати алфавит тарзида келтирилган, сўнг кузатиш станция ва постлари рўйхати келтирилган ва бунга алоқадор маълумотлар жадвали рақамлари берилган.
Юза сувлар ресурслари монографияси 13 бобдан иборат, ҳар бир бобида 8-тагача параграф бор.
1-боб. Ҳавзанинг табиий шароити ва гидрографик тармоқлари.
2- боб. Дарёлар сув режими ва ҳудудни гидрологик районлаштириш.
3- боб. Дарёлар сув сатҳи режими
4- боб. Йиллик оқим меъёри ва ўзгарувчанлиги
5- боб. Оқимнинг йил давомида тақсимланиши
6- боб. Тўлинсув ва максимал сув сарфлари
7- боб. Кам сувли давр
8- боб. Дарёларнинг музлаш ва ҳарорат режими
9- боб. Муаллақ оқизиқлар оқими
10- боб. Сел оқимлари
11- боб. Музликлар режими
12- боб. Гидрокимёвий режими
13- боб. Гидрологик кўрсаткичлар
Адабиётлар.
Илова 1. Дарёлар ҳавза майдонининг бўлиниши.
Илова 2. Ҳавза дарёларининг ўртача йиллик сув сарфларининг корреляцион матрицалари.
Илова 3. Максимал сув сарфлари ва тўлин сув давридаги оқим қатлами.
Илова 4. Ҳавзадаги сел ҳафи мавжуд дарёлар рўйхати.
Илова 5. Дарёдан каналлар орқали олинадиган сувлар ҳажми.