Тад¢и¢от мавзусининг долзарблиги

Тошкент архитектура-қурилиш институти
“Гидротехник иншоотлар, замин ва пойдеворлар ”
кафедраси
“Магматик тоғ жинслари, уларнинг пайдо бўлиши, классификацияси ва қурилиш хоссалари.

РЕЖА:

Тоғ жинслари ҳақида умумий тушунча
Магматик тоғ жинслари
Магматик тоғ жинслари, уларнинг пайдо бўлиши

• Мавзу: Магматик тоғ жинслари, уларнинг пайдо бўлиши, классификацияси ва

қурилиш хоссалари.

 
Ернинг қаттаиқ қобиғи-литосфера тоғ жинслари ва минераллардан ташкил топган.
Тоғ жинслари деб ҳар хил таркибли ва хоссали бир ёки бир неча минераллар тўпламидан ташкил топган ер қаърида бўладиган геологик жараёнлар натижасида ҳосил бўлган табиий бирикмага айтилади.
Тоғ жинслари минералогик таркибига кўра икки гуруҳга бўлинади.
1) Мономинераллик тоғ жинслари - бир минералдан таркиб топган жинслар. Масалан: оҳактош –кальцитдан, доломит-доломитдан, кварцит-кварцдан таркиб топган.
2) Полиминералли тоғ жинслари - бир неча минералдан таркиб топган. Масалан: гранит - кварц, дала шпати, слюда сохта муғуз минералларидан таркиб топган.
Тоғ жинслари бир-биридан тузилиши билан ҳам фарқ қилади. Тоғ жинсларининг тузилиши деганда уларнинг структура ва текстураси тушунилади.
Тоғ жинсларининг структураси деб уларнинг ички тузилиши, жинс ташкил этувчи минерал заррачаларнинг катта-кичиклиги, шакли ва бир-бирига нисбатан жойлашиши тушунилади. Тоғ жинсларининг струтураси кристалли-донадор, яширин кристалли, порфирли шишасимон бўлади.
Тоғ жинсларинингтекстураси деб уларни ташкил этивчи минерал заррачаларнинг жинсда фазовий жойлашиши ва жинсларнинг яхлитлик даражасига айтилади. Тоғ жинсларининг текстураси: Массивли-минералларнинг бир текис, зич жойлашиши; йўл-йўл жинс таркибидаги ҳар хил минералларнинг ўрин алмашиниши ёки ҳар хил структуралар, ғовакли, қатлам-қатлам бўлади.
Ҳозирги вақтда тоғ жинсларининг 1000 га яқин тури маълум. Улар пайдо бўлиш шароитига қараб уч генетик гуруҳларга бўлинади.
1. Магматик тоғ жинслари.
2. Чўкинди тоғ жинслари.
3. Метомолрфик тоғ жинслари.